پیدایش قبایل افغان (پشتون) درون خراسان (افغانستان)

٢٨ قوس (آذر) ١٣٩٠

ازشگفتی های تاریخی خراسان بزرگ، خانه بدوش قسمت پانزدهم یکی هم ورود تدریجی "قبیله" های پشتون دراساس مناسبات تنگاتنگ عشیره ای وقبیلوی وره یـافتن آنـها بـه سلطه سیـاسی درتاریخ معاصرآن درقرن هجدهم مـیلادی مـی باشد. خانه بدوش قسمت پانزدهم آنسان کـه منابع تاریخی اذعان مـی دارند، حضوراجتماعی، فرهنگی وتاریخی این قبایل درمـیان ده ها قوم وقبیله دیگردرسرزمـین خراسان بزرگ پیش ازقرنـهای چهاردهم وشانزدهم بـه قول ادرسی مورخ عرب کم رنگ جلوه مـی کند.

براساس رخداد های اجتماعی وتاریخی به منظور اولین بار حاکمـیت آن ها درین جغرافیـا درپی رقابت های منطقوی دولت های همسایـه وپایـان اقتدار نادرافشار خراسانی شکل گرفت. خانه بدوش قسمت پانزدهم با توجه بـه ناهم خوانی های تاریخی درزمـینـه تکامل اجتماعی درموجودیت نظام قبیلوی مسلط درمـیان ایشان، با دستیـابی بـه اقتداردولتی درقندهاردرسال1747 درپی حملات احمدشاه ابدالی موسس اقتداردودمانی آن ها درپهنای هندوخراسان، دست بـه قبضه نمودن حاکمـیت های سیـاسی محلی واحمال قدرت برمسکونان وطوایف هم جوار کـه سال ها وسده قبل ازآنـها از مرحله مناسبات زندهقبیله ای گذشته اند؛ زدندوباقرارگرفتن درمسند قدرت وبه کارگیری خصایل وسلیقه های قبیلوی بن بست هاوچالش های اجتماعی، اقتصادی وفرهنگی رابروی اقوام همزیست وهم جوارشان مسبب گردیدند. 

باین تشکیل کشوری بنام "افغانستان" با یک نوع حاکمـیت ستیزه گرانـه جنگ سالار قبیلوی وانارشیسم ناشی ازمجموعه تضاد های قبیلوی ودومانی سلاطین وسرداران( سدوزایی ها، بارکزایی ها ومحمد زایی ها)پا بـه صحنـه قدرت وتاریخ گذاشته است. نـه برپایـه تکامل تاریخی ودست آوردهاو کارکردفرهنگی کـه غالباً دودمان های دیگردولت سازرا بـه صحنـه تاریخ آورده است. 

پروفیسورمورگنسترن درموردمنشای قبایل افغان نوشته است: خانه بدوش قسمت پانزدهم "پکتوکی"( اولین بارتوسط هرودوت بکاررفته) یکی ازیـازده قبیله آریـایی بود کـه ازجنوب دشت های آسیـای مـیانـه حرکت کرده، سلسله هندوکش راعبور ودردامنـه های کوه های سلیمان جایگزین شدند. طبق اسناد تاریخی کـه خود مورخین افغان(پشتون) ارائه کرده اند، افغان ها ابتداء درون نواحی غورکنونی وغرب آن ساکن شده وبعداً بـه نواحی جنوب رفته اند، زیرا : "چون این طایفه از صدمـه قتل وغارت بخت النصر بابلی کلدانی از ممالک شام وبیت المقدس جلای وطن گردیده وبه جبال غور([1]) رسیده ودر جوارمردم غور کـه از نسل ضحاک تازی بوده اند، ساختیـار کرده اند...به مرور ایـام فرقه غوری حلیفی وبرادری افاغنـه اختیـار نموده نیکی وبدی ترویج ازدواج وغیره با افاغنـه گشته معروف بـه افاغنـه شدند..."([2]) 

مورخین اسرائیلی عقیده دارند: حضرت موسی(ع)حین خروج ازمصربادوازده قبیله ازبنی اسرائیل خارج شده ودرفلسطین مسکن گزین شدند کـه این دوازده قبیله بنی اسرائیل بنام های(بنیـامن، روبین، لاوی، یـهودا، جاد، اشیر، زبولون، ساعر، یوسف، نفتالی، دان وشمعون)یـادمـی گردیدند، وازین جمله دوقبیله آنـها(بنیـامن ویـهودا)درجنوب فلسطین جابجا شده کـه یـهودیـان امروزی ازنسل آنـها مـی باشند، ولی متباقی ده قبیله دیگردرشمال فلسطین جابجاگردیدند کـه بعداً ازآنجابه مناطق دیگرمـهاجرشدند وبنام قبایل گمشده یـهودی مسمـی گردیدند.([3])

باوردیگرآنست که"افغان" ازلفظ "افاغنـه" یـا"افغنـه" کـه ازدودمان بنی اسرائیل مـی باشد گرفته شده است. مونت استوارت الفنستون درزمـینـه مـینویسد: "براساس این عقیده آنان ازدودمان افغان، پسرارمـیاIrmia یـابرکیـاBerkia [برخیـا] پسرسائولSaul پادشاه بنی اسرائیل اند، وهمـه تاریخ های این ملت ازمـیثاق های یـهود، ازابراهیم تاروزگاراسارت آغازمـی گردد."([4]) درکتاب مقدس تورات ازشاوول(سائول)منحیث اولین پادشاه یـهودی درسرزمـین فلسطین نام شده است. 

درکتاب نژادنامـه افغان نیزباکمـی تفاوت مـی خوانیم: "وراقم مخزن افغانی این طایفه راازاولاد "افغنـه" نام پسرارمـیا، پسرآرمـیاسپه دارقشون حضرت سلیمان(ع)برسبیل خود تراشی ثبت ومقام گزیدن شان راپس ازاستیلای بخت النصربربیت المقدس وانتشاربنی اسرائیل ازآنجا درکوه غور وفیروزکوه وجبال خراسان، مرتسم وازاولادقیس ابن عیص کـه یکی ازآنـهاست، ذکرکرده است.([5]) 

درکتاب "مخزن افغانی" کـه درقرن هفدهم تالیف گردیده است، آمده کـه "جد اعلی پشتون ها شخصی بنام "افغانـه" بوده کـه درعهد داود نبی(ع)مـیزیست. افغانـه درهنگام پراگندهونسل کشی یـهودیـان، بااولاده خود بـه جبال غور پناه، درآنجا اقامت گزید. بعد ازاعلام دین مبین اسلام، رئیس این طایفه کـه "قیس" نام داشت، دین جدیدراپذیرفت ودرراه نشروتبلیغ آن بـه جهادپرداخت. قیس زمانی کـه به مدینـه رفت توسط خالدبن ولید سردارمعروف عرب کـه بااو وابستگی قومـی داشت، بـه حضورپیـامبربزرگ اسلام(ص)مشرف گردید. حضرت پیغمبر(ص)نام اورابه "عبدالرشید" تبدیل نمود وبه علت خدماتش درراه اسلام اورابه "پتهان" کـه به موجب این روایت درمعنی تیرچوب زیرین کشتی مـی باشد، ملقب ساخت."([6]) امادراین کـه "پختون" و"پتهان"همان "پشتون" است، تردیدی وجودندارد. مجموع قبایل "پختون" و"پختانـه" خودراازریشـه "پتهان" مـی دانند. کتب تاریخی چون "افغانستان درپنج قرن اخیر"و"تاریخ تحلیلی افغانستان" باین مسئله اشاره دارند کـه "پتهان" یکی ازبرادران گمشده یکی از قبیله های یـهودی بوده است. این نام درمنابع اولیـه اسلامـی چون حدودالعالم، آثارابوریحان بیرونی، فردوسی، بیـهقی، منـهاج السراج جوزجانی، تاریخ نامـه هرات وغیره بـه "افغان" و"اوغان" درآمده ودرشناخت آن تفصیلاتی وجوددارد مبنی برینکه، افغان نام یکی ازپسران سلمـه(ساول)یـهودی الاصل بوده است.([7])

البته بی نیـازازاثبات خواهدبود کـه منظورازکلمـه "افغان" همـین "پشتون" هست که افغان شناسان هردونام رامترادف خوانده اند. 

هانی شاکرپژوهشگرعرب دررساله" افغانستان" (بیروت1975) و محمود شاکر درمورد افغان فکر مشابه ای دارد، اما بـه عوض نام داود پیغمبر درهم پیوندی ریشـه ای این قوم، نام یعقوب پیغمبررابه کاربرده است: "منظورازکلمـه "افغانستان" سرزمـین مردم افغان است، وواژه "افغان" مطابق آنچه کـه معروف شده ومردم نسل اندرنسل بـه نقل آن عادت کرده اند، منسوب بـه نام شخصی هست که "افغانا" نام داشت. اوکه نواده بنیـامن فرزند یعقوب علیـه السلام بوده است، همراه باچهل تن ازفرزندان خویش، درروزگاری کـه فشاروغم هابربنی اسرائیل چیره شده بود بـه سمت شرق هجرت کرد، ودرمنطقه شرقی سرزمـین فارس متوطن شد، وساکنین فعلی این سرزمـین ادعادارند کـه نسل همان بنیـامن هستند وافسانـه ها وروایـات واساطیرشان نیزموئید این گفته است."([8]) 

 عتبی مورخ عرب درتاریخ یمنیی "افغانـه" رامعرب نام "اوغان" مـی شمارد، گفته مـی شود کـه افغانـه یـا اوغانـه درجنگ های نسل کشی بخت النصربابرادران خودازاسرائیل فرارکرده دردامنـه کوه های کـه بنام قبیله او "سلمـه"، "سائول" وبعداً "سلیمان" معروف گردیده، زندهبدوی وکوه نشینی رااختیـارکرد. 

درمورد منشاء قومـی پشتون هانظریـه دیگری هم وجوددارد کـه زیـاد بـه مـیان گذاشته نشده است. "درحالیکه تبارشناسان پشتون ها راحاصل چندین گروه قومـی ازنژادهای هندو- اروپایی درطول تاریخ مـی دانند، آنان نسب شان رابه قیس، یکی ازاصحاب حضرت محمد(ص)پیـامبراسلام مـی رسانند وبدین ترتیب خودراازنژادسامـی تلقی مـی کنند..."([9]) بـه گواهی اسناد تاریخی حضرت پیـامبراسلام(ص)نام قیس را بـه عبدالرشید برگرداند، وازآن بعد به قیس عبدالرشید مشـهورگردید. تاجائیکه معلومست کلمـه افغان باراول درسده ششم مـیلادی توسط منجم هندی "ورهه مـهیره" درکتاب بهارت "سیمتها" ذکرشده است."([10]) 

دردوره اسلامـی کتاب "حدودالعالم من المشرق الی المغرب" ازقومـی بنام افغان نام ومحل زندگی آنان رادرضمن برشمردن شـهرهای هندوستان درشـهر"سول" کـه برگرفته ازهمان "سائول" است، معین نموده است. منورسکی درتثبیت محل "سول" درحدودالعالم، نخست بـه حواله بیرونی درقانون مسعودی آورده هست که درجاده گردیزتاملتان، بعد ازگردیزفرمل یـاپرمل واقع است؛ این ناحیـه بنام مردم تاجیک کـه درآن زندهمـی کنند، شـهرت یـافته هست ودرکنارجاده ایکه ازغزنین بـه بنو یعنی منطقه سندمـی رود، واقع شده است. فرمل نگهر(به تحریربابر"نغر")بنووسرزمـین افغانان درجنوب کابل واقع اند.([11]) نظربه تعریفی کـه حدودالعالم ازخراسان شرقی دارد، پشاوروتوابع آن درین حدودشامل است: "ناحیتی هست که شرق وی هندوستان است، وجنوب وی بیـابان سند وبیـابان کرمان وشمال وی حدودغرجستان وگوزگان وتخارستان"([12]) تاریخ یمـینی هم ضمن محاربات سلطان محمود ازافغانان ومحل سآنان دراطراف کوه های سلیمان درهند نام است. ابوریحان درکتاب "تحقیق ماللهند" نوشته است: "قبایل افغان درکوه های غرب هندوستان بـه سرمـی بردند وتابه حدودرودخانـه سندمـیرسند." 

([13]) کوه های سلیمان درمحل "سول" بـه دوشاخه شرقی وغربی تقسیم مـی شود، سول شاخه غربی آنست کـه درزمان حاضر قبیله وزیردرآنجا سدارند. مولف تاریخ نامـه هرات سیفی هروی(قرن هشتم هجری)سرزمـین مـیان سرحدقندهار فعلی تارودسندراافغانستان خوانده است.([14]) اما بیشترین محقیقین نخستین کانون ظهوروشناسایی پشتون ها راکوه های سلیمان درشمال غربی پاکستان کنونی درمرکزیت "شـهرمستنگ" ارائه نموده اند. مناطق شمال کوه سلیمان شامل نواحی اطراف پشاوردرین نام گذاری(افغانستان) شامل نیست. چنانکه منابع خبرمـی دهنغانان دراواسط قرن پانزدهم باین مناطق دست یـافته اند. درون یـادداشت های منابع فوق نام گذاری افغانستان رسمـی نبوده ودراسنادتاریخی وجغرافیـایی عصرمغول های کورگانی هندچون "آئین اکبری" کـه توضیحاتی پیرامون قلمرو سیـاسی آنـها وجوددارد، چنین اسمـی بـه ملاحظه نمـی رسد؛ درتاریخ فرشته نام افغانستان رااززبان مردم کابل وخلج بـه جای کوهستان، کـه همانا محل زیست افغانان درکوه های سلیمان باشد بـه کارگرفته است.([15]) بـه قول تاریخ سلطانی افغان ها به منظور اولین بار بـه اجازه شاهرخ مـیرزا(ازامرای تیموری) دراطراف قندهارساکن شدند.([16]) 

برخی ازمنابع وشخصیت ها چون سید جمال الدین عقیده برآن دارند کـه "افغان" یک کلمـه فارسی هست که معنی "ناله وزاری" رامـی رساند. مردمان فارس آن هاراافغان نامـیده اند، وعلتش رااین مـیدانند کـه دراثنای اسیرشدن بدست بخت النصرناله وفریـاد مـی نمودند، ناله وفریـادرادرفارسی (افغان)گویند...گوینده گان عوام زبان فارسی آن هارا(اوغان) خطاب مـی نمایند...مردم هندوستان آن هارا(پتهان)مـی نامند. بخشی ازقبایل افغانی کـه درقندهارزیست مـی کنند، خودرا(پشتون)و(پشتان)مـینامند."([17]) 

کلمات "پشتو"و"پشتون" کـه افغان ها برزبان وقوم خود اطلاق مـی نمایند تاسده هفدهم تنـها درمحاوره زبانی بین مردم معمول بودودرآثارکتبی بـه نظرنرسیده است.. همچنان کلمـه "پتهان" کـه غالباًشکل هندی کلمـه پشتانـه جمع پشتون مـی باشدودرنیم قاره هند مروج است، نیزدرآثارمکتوب گذشته دیده نشده وبه جای آن همان کلمـه "افغان" بـه کاررفته است. هرچند بعضی ازمورخین کلمـه افغان را عنوان پشتون های غربی دانسته اند، کـه درحدود هرات وقندهارسدارند، وکلمـه پشتون رادرمورد قبایل مناطق کوهستانی سرحدمـیان افغانستان وپاکستان بـه کاربرده اند، کـه به نظرآگاهان چنین تقسیم بندی بنیـاد علمـی ندارد. زیرااززمان وارد شدن زبان پشتو بـه مرحله کتابت وخط کلمـه افغان وپشتون درآثارنویسنده گان وشاعران این قوم درترادف هم بـه کاررفته اند. کـه فارسی زبانان تاهنوز کلمـه افغان رادرمورد ایشان استفاده مـی کنند. 

درتاریخ هرات "افغان ها" آخرین دسته مـهاجرین کتلوی قومـی بـه خراسان هستند. متون فارسی دوره اول اسلامـی حضورآنان رادرحواشی شرقی افغانستان کنونی معلومات داده اند. بقول تاریخ نامـه هرات تاآغاز دهه سوم قرن هشتم(723هـ ق)افغان ها ازساحه افغانستان تاریخی بـه جانب خراسان یعنی افغانستان کنونی گسترش نیـافته بودند.([18])

 سیفی هروی شـهرها، محلات وقلاع ذیل رادرمحدوده افغانستان برشمرده است: مستنگ(پایتخت افغانستان)کهیرا، دوکی، ساجی، تیری، یـاتیرا، خاسک، جاول[درابن]محل اقامت قومـی "سورنا"[سروانی یـاستریـانی]کنکان ونـهران(درهفتاد فرسخی جنوب دوکی [قاضی گهار- واقع درغرب کوه های سلیمان مـهتریـاکوه سیـاه تشکیل کننده دیوارغربی رودسند]([19]) 

منابع عربی پشتون هارا"سلیمانی" مـی خوانند کـه وجه تسمـیه آن مسلماًً ازمحل ساول این قوم درکوه های سلیمان منشاء مـی گیرد. نظریـه سلیمانی بودن افغان ها کـه درقدیم ترین تواریخ مانند "تاریخ خان جهان" یـا "مخزن افغانی" تالیف خواجه نعمت الله هروی بن خواجه حبیب الله(سال تالیف1018 هـ.ق.)درج هست ودربین اقوام افغان طرفداران زیـادی دارد. هم احمدشاه وهم زمان شاه خودراسلیمانی خوانده اندو زمان شاه درنامـه ای بـه سلطان ترکیـه بعد ازنام خود کلمـه "سلیمانی" راآورده وازامـیرشیرعلی خان تاامرای بعدی باین عقیده پای بند بوده اند. "ازوقایع تاریخی چیزی کـه جالب توجه سرداراحمد شاه خان وزیردربارافغانستان درحجازگردیده بود، یکی عمارت "حاجی خانـه افغان" بود، یعنی کتیبه ای کـه درحاجی خانـه قدیم معروف به(رباط سلیمانی)واقع درمکه معظمـه بوده هست وآن یـادی ازکارنامـه های شان دارپادشاه معروف افغانستان احمدشاه درانی مـی دهد."([20]) این رباط بـه امرشاهنشاه درانی دربلده مقدسه معلی اعمارگردیده ودرآن چه درانی وغیردرانی هرافغانی کـه وارد گردد، بدون کرایـه حتی یوم الحشرساکن شده مـیتواند. ودرآن دوتن درانی نورزایی بـه نام های حاجی محراب دیندارخان درانی نورزایی وحاجی عبدالکریم خان درانی بارکزایی بـه خدمت توظیف شده اند. 

جریـان ازبین رفتن نظام کمون اولیـه افغان ها وتشکل طبقات هم ستیز جامعه فیودالی از قرون(13-14)م. بدین سو بـه گونـه آشکار تبارزکرده، کـه نابرابری جدی ناشی ازین انکشافات نزد قبایل جداگانـه پشتون از ویژههای روند مذکور است. 

گسترش وجابجایی افغان ها درشرق افغانستان کنونی باحوادث دوره مغول وامـیرتیمور پیوند مـی یـابند، باین کـه مغول هابه تسخیرهندوستان نپرداخته اند، اما تاجناح راست رودسند وپنجاب غربی پیش رفتند وبه جنگ باهندوها پرداختند. این مناطق درطول قرون سیزدهم وابتدای قرن چهاردهم بـه مـیدان نبردهای طولانی مـیان فرمان روایـان مغول وسلاطین دهلی مبدل گشته بود.([21]) بـه اثررخداهای استیلاگرانـه فوق بـه منطقه بنیـاد تمدن زراعتی دچارضعف وناتوانی گردید ودیگرنـه توانست آبادی شـهرها، رونق اقتصاد وتجارت رابه شیوه گذشته متوفرسازد. زمـین های لامزروع بـه تصرف قبایل خانـه بدوش ومالداروکوچی پشتون درآمد، آنـها بااجازه یـابی اجازه مالکان اصلی این زمـین ها کـه اساساًتاجیکان بودند دست بـه تصرف بردند. 

ایگورمـیخائیلویچ ریسنرمـی نویسد: "زمـین های هموارتخلیـه شده درقرون13-17 کـه اهالی بومـی یعنی تاجیکان آنرادردامنـه های شمال غربی کوه های سلیمان واقوام مختلف هندی درقسمت جنوب شرقی همـین جبال کاملاً یـاقسماً ترک نمودند بـه تدریج توسط افاغنـه اشغال شدند.([22]) 

بررسی های حوادث خراسان مـی رسانند کـه مـهاجرت های گسترده ترپشتون ها ازدامنـه های کوه سلیمان مقارن بـه هجوم مغولان ولشکرکشی های امـیرتیموربه جانب خراسان بیشترگردیده است. این واقعیت حکایت ازآن داردکه دراثرغارت گری وکشتارسپاه مغول اکثردهقانان وزمـین داران خراسان بـه مثابه ستون فقرات جامعه ومشتغلین امورکشاورزی ازبین رفته اند ومناطق مس وجایدادهای زراعتی ایشان بروی سکنـه جدید خالی گردیده است. پشتون ها ازین زمـین های خشکیده وبایرشده درابتداء بحیث چراگاه وبعدتربه شکل زمـین های زراعتی ومس خود استفاده کرده ودرآن ها متوطن شده اند. 

پس ازنوشته های سیفی هروی در"تاریخ نامـه هرات" نام پشتون ها بیشتردرآثارمورخان بعدی دیده شده، مخصوصاً زمانی کـه این طایفه ازکوه های سلیمان ونواحی آن کوچ های دسته جمعی رابه طرف هند وخراسان آغازکرده اند، ودرقسمت های جنوب خراسان وشمال شرق بلوچستان جابجا شده اند. 

 سلطان محمد بارکزایی در"تاریخ سلطانی" جابه جاشدن ابدالی هارادرمنازل هموارقندهار مربوط بـه قرن پانزدهم مـیلادی دانسته ونوشته است: "ابدالی ها بعد ازگرفتن این ولایت برسرتقسیم زمـین(ویش)جنجال ودعواد، تااین کـه عمرنام رابه پیشوایی خودانتخاب نمودند واختیـارتوزیع زمـین بـه خانواده هارابه اوتفویض نمودند. درجنگ های کـه بین صفویـان ایران وکورگانیـان هند برسرتصرف قندهارجریـان یـافت، ملک سدوخان پوپلزایی کلانتر شـهر قندهار(1622)جانب هندوها راگرفت وباتسلط دوباره صفوی ها (1649) بر قندهار ملک سدو خان وقومش بـه هندپناه بردند وازسوی اورنگزیب درملتان به منظور شان جایگیر(زمـین)داده شد. پنجاه سال بعد دولت خان ابدالی ازاخلاف ملک سدوخان بـه دست گرگین والی صفوی قندهارکشته شد وبخش اعظم ابدالیـان رابه صحرای کرمان درایران تبعید نمود. درجنگ های خسروخان برادرزاده گرگین، عبدالله خان سدوزایی کـه نیزازنواسه های ملک سدوبود- ازملتان بازگشت ودرفراه بـه قوای ایرانی پیوست تابرضد مـیرویس خان بجنگد، اماباشکست ارتش ایران بـه هرات فرارکرد ورهبری ابدالی هاراعهده دارگردید. 

پس ازآزادی قندهارتوسط قوای مـیرویس خان، هرات بدست ابدالی ها افتاد وهواخواهان ایران راازهرات اخراج نموده وافغان های بادیـه نشین وکوچی اطراف سبزوار(شیندند) راصاحب ملک وماوای آنان ساختند. بـه قول بابرتاقرن شانزدهم طوایف افغان درمناطق جنوب شرق مستولی نبوده اند، چون سرزمـین آنان بطورمجزاازنواحی تاجیک نشین، فرملی نشین وترک نشین معرفی شده است. راورتی ننگرهاررا بحیث یکی ازشش ناحیـه یـاسرزمـینی کـه تاجیک ها درشمال سفید کوه(سپین غر)زیست دارند توصیف نموده وگفته هست که درنـه دره ننگرهار15 هزارخانواده تاجیک زندهدارند وشغل شان زمـین داری است. درآنجاها تاجیک ها وجمعیت قلیلی ازافغان ها بودوباش دارند.([23]) 

فیض محمد کاتب هزاره درمعرفی فرقه ترکلانی ازطوایف افغان درباجورنوشته است:"...وپنج هزارنفرقوم صافی وسی وهفت هزاروپنج صد ازقوم تاجیک وپنج هزارازقوم شینوار ومجموع چهل وهفت هزاروپنج صد نفردرهردوکنارنـهرباجاورمقام ومقردارند ودراطاعت انگلیس روز افتراق قومـی بسرمـی برند."([24]) بـه همـین ترتیب فرقه بنوچی یـابانوزایی راکه ازافاغنـه گرانی هستند وشامل چندقبیله(پک، غرض زایی، منداخیل، وهسیبک)بوده کـه بافرقه های مروت، عیسی خیل، تاجیک، وزیری جمعاً295372 نفرنفوس رادردوکناررودتوچی تشکیل مـیدهند، نام مـی برد. حال بعد ازگذشت چهارصدسال ازین نوشته بابر ترکیب قبیلوی درولایـات ماورای سرحد افغانستان کنونی تغیرنیـافته، امابه نفوذ اجتماعی یکی ازکلان ترین اقوام این ساحه یعنی تاجیک ها بحیث قوم عمده متوطن درین سرزمـین ها(درماورای سرحد) پایـان داده شده است. 

 جنگ های درازمدت تیموریـان هندباصفویـان ایران خودیکی دیگرازعوامل گسترش طوایف افغان درقلمرو خراسان شرقی وتملک قندهاربود. تیموریـان ازافرادجنگ جوی اجیرافغان درجنگهای شان استفاده مـی د، وتعدادی ازخانواده قبایل ابدالی بااستفاده ازین موقعیت دراطراف شـهرقندهارجابجا شدند، باینکه قندهارازمرکز سلطنت دهلی فاصله زیـادی داشت، ازین سبب قندهاربیشتردرحوزه اقتدار صفویـان ایران قرارگرفت، وصفویـان درتقویت حالت وموقعیت اجتماعی واقتصادی افغان ها کمک بسزایی کرده اند. مـیرزابابردرسده شانزدهم زبان افغانی(پشتو)راازجمله زبان های مـی شماردکه درولایت کابل رواج داشت. همان طوری کـه ادریسی وعتبی ازمورخین عرب ورود پشتون هارابه هرات درقرن شانزدهم وبه کابل درقرن چهاردهم تائید نموده است.([25]) 

نخستین حرکت های اجتماعی وسیـاسی کـه پس ازروستانشینی وجابجایی قبایل پشتون درجنوب خراسان صورت گرفت، توسط شخص روحانی بنام بایزد موسوم بـه "پیرروشان" بود. پیرروشان کـه مادرش ازشـهرجالندهرپنجاب بود، درآنجا تولدیـافت واین خانواده بایورش های کورگانیـان بخصوص شخص بابربه هند بـه کانگرم مـهاجرت د، اما بایزد مجدداً بـه هندبازگشت وخودمشکلات فراوان زندهراتجربه کرد. بایزددراصل خودش ازلحاظ قومـی پشتون نبود، وبه قوم اورمری(برکی) تعلق داشت کـه ازسکنـه محلی خراسان بودند، ودرکنارتاجیک ها وپشتون های مسکون عمدتاً درجنوب کشوربسرمـی بردند وزبان مستقل گویشی خودراداشتند. این قوم تدریجاً زبان محلی خودرازدست داده وبیشتردرمـیان جمعیت تاجیکان منحل گردیدند. 

در روشانیـان، زبان وادب پشتودرکنارادبیـات پربارفارسی تحت شرایط معینی بـه تشکل ورشدخود آغازکرد،که نمونـه آنرامـی توان درتالیفات بایزد روشان وملادرویزه جلال آبادی مطالعه نمود. دردنباله این روند مکتب نظمـی خوشحال خان ختک، حمـید مومند، رحمن بابا، عبدالقادرخان ختک، کاظم خان شیدابه شعروادب پشتوواردشدند. گویند بایزد روشان ازنخستینانی بود کـه برای نگارش خط درزبان پشتو دست بـه ساختارالفبازد. کتاب "خیرالبیـان" کـه عمدتاً بـه زبان پشتو نگاشته شده ازنخستین کتب درین زبان دانسته شده است، کـه پیرروشان درآن اه خودرابرشمرده است. آثاردیگربایزد روشان کتاب های چون "صراط المستقیم" بـه زبان فارسی وعربی، "مقصودالمومنین" بـه زبان عربی، "فخرالطالبین" بـه زبان فارسی دری وعربی و"حالنامـه" بـه زبان فارسی دری مـی باشد.([26]) ازین روشایسته هست که بایزد روشان راموسیس کتابت وادبیـات درزبان پشتو خواند. 

پیرروشان باورود بـه هند باخانواده مغولان هند وحکومت های محلی آنـها بـه مخالفت برخاست، هرچند حرکت انقلابی پیرروشان منجربه کوتاه ساختن دست مغولان ازخراسان نگردید، اما ازاو بحیث یکی ازمبارزین های خراسان نام مـی شود. ادامـه سیـاسی بایزدروشان درمبارزه علیـه مغولان هند، بـه عناصرتازه دم پشتون بـه رهبری حاجی مـیرویس خان هوتکی غلجایی انجامـید، کـه منجربه استقلال قندهاروتصرف اصفهان وبرخی ازمناطق ایران(فارس) توسط سلسله هوتکیـان افغان شد. 

تاریخ "حافظ رحمت خانی" ملتانی کـه ازرهبران روهیله(لقبی کـه مردمان شمال هند بـه پتهان ها داده اند) ملتان بود، توسط پیرمعظم شاه تالیف گردیده وازنسخه قدیمـی بنام "تواریخ افغانیـه" کـه به زبان های فارسی وپشتو درآمـیخته ودر سال 1766تکمـیل گردیده، نوشته است: "یوسف زایی هادراول بـه نشکی، وغوریـابه خیلها خصوصاً عشیره خلیل درترنگ و...سداشتند، بعد ازآنکه مـیرزاالغ بیک درکابل 700 نفرازملکان آنـهارادرخیـانت بـه قتل رسانید، آنـها بسوی پشاوروکوهات کوچیدند...یوسف زایی هامناطق مذکورراازدهقان ها(دهگان ها- تاجیک ها) گرفتند و رئیس دهقان ها نزد کفارپناه برد."([27]) 

درگزارش مونت استوارت الفنستون آمده هست که "دربین یوسف زایی هاتعدادفقیران یـاهمسایـه گان، نسبت بـه تعدادپشتون هابیشتراست. اینان مرکب اندازسواتی ها کـه پیش ازآمدن پشتون هادرآنجاسداشتند. دهگانان، هندکی ها، کشمـیری ها، هندوهاوحتی اعضای قبایل پشتون."([28]) 

درکتاب "تاریخ مرصع" تالیف افضل خان ختک ازمـهاجرت قبایل ازکوه سلیمان بـه قندهاردرعصرشاهرخ والغ بیک وازآنجا بـه کابل وپشاوروجانشین شدن شان درینجاها بحث نموده ومـی نگارد کـه مومندها وافریدی هابعدترازیوسف زایی ها(درعصربابر)درشمال پشاور جا بـه جا شدند. ازقرن پانزدهم بـه بعد قبایل پشتون دراطراف قندهارجاگزین شدند، ازآن جمله غلجائیـان درشمال شـهردرقسمت غزنی وعشایرابدالی درجنوب وغرب شـهرساختیـار نمودند؛ درحالی کـه هردوبه وادی حاصل خیزارغنداب نظردوخته بودند.([29])

 به هرحال، قیـام مـیرویس خان هوتکی درون سال1709 درون قندهار کـه به حمایت جناحی درون حکومت صفوی درون اصفهان، وحصول فتوای جهاد برضد گرگین خان حاکم آذری صفوی ایران درقندهار درون هنگام سفر حج مـیرویس خان از سوی علمای حجاز، وهمکاری متنفذین اقوام( پشتون، تاجیک، هزاره، ازبک وبلوچ)([30]) بر علیـه مظالم گرگین صورت گرفت، وحکومت محلی قندهارازگرگین خان حاکم صفوی سلب گردید. هرچنددر راس این حکومت درون دوام سی وشش سال درچارچوب یک امارت محلی منزوی کـه با کشمکش ها وسوقیـات نظامـی حکام ایران وکورگانی های مغول تبارهندی درگیر بودند، بـه تعداد پنج تن از سران قبایل پشتون(مـیرویس خان1121-1130، مـیرعبدالله1130-1131، شاه محمود1131-1137، شاه اشرف1137-1142 وشاه حسین1142-1151)هجری قمری، بـه عنوان رئیس قبیله خود حکومت د، اما بـه دلیل اختلافات شدیدبا قبایل ابدالی(غلزایی ودرانی) وقرار گرفتن سران آنـها درخدمت حکام صفوی ایران وکورگانی هند، نتوانست ساحه نفوذ خودرا گسترش دهد وعنوان "دولت قندهار" را کمایی کند، ودر دوام همچو حالتی باحمله سنگین نادر افشار درسال1738 ساقط گردید. 

درسال1735/1148 نادرافشارخراسانی فرزند امام قلی سلطنت ایران رادر خراسان(مشـهد) احراز نمود، وبساط اقتدار هوتکیـان افغان را از ایران برچید، وحکمرانی ابدالیـان بر هرات رابرانداخت. نادرشاه شـهر "نادر آباد" درجنوب قندهاررا بناء نـهاد وشـهر قدیم قندهار راتصرف ومنـهدم نمود. موصوف درون سال1737/1150 مناطق شمالی خراسان راتاجنوب دریـای آمو از بدخشان تابلخ ومـیمنـه بـه تصرف خود درون آورد.([31] ) 

 اینکه جریده مشعل دموکراسی نوشته یکی ازاعضای رهبری افغان ملت رابه چاپ رسانید کـه درآن ادعا شده بود: کـه گویـا "زبان دری رانادرافشار بـه زوربه مردم افغانستان تحمـیل کرد."([32]) ازکم اطلاعی نویسنده مقاله گواهی مـیدهد. برعکس، برطبق شواهد تاریخی اززمان نادرافشاربود کـه شـهر قندهاربه منطقه پشتون نشین مبدل گردید، وآن بـه ترتیبی بود کـه اهالی فارسی زبان قندهار(اعم ازهزاره، قزلباش وتاجیک) علی رغم تجانس های زبانی ومذهبی کـه بانادرافشار داشتند، دربرابرش مقاومت د. نادرپس ازاستیلابرقندهار، آنان راکوچ داد وپشتون هاراجانشین آنان ساخت...بخشی ازپشتون ها(قبیله الکوزایی بـه رهبری عبدالغنی خان خال یـا (ماما) احمد شاه ابدالی)بانادرعلیـه حاکمـیت هوتکی همکاری کرد، نادردرازای خدمت عبدالغنی خان زمـین های بسیـاری رابه اوداد. علاوتاً نادر او را نایب الحکومـه قندهارمقررنمود. 

نادرشاه بعد ازاشغال قندهارزمـین های واحه قندهاررا-که تاجیکان درآن ساکن بودند- ملک دولت اعلان نمودوبین جنگ جویـان افغانی (منظورابدالیـان)که درسپاه اوخدمت مـید، بـه عنوان تیول تقسیم نمود. تعدادزمـینی کـه درسال 1738م. درون قندهار از کشاورزان تاجیک ساکن آن دیـارگرفته شدوبه جنگ جویـان افغان واگذارگردید شش هزارقلبه بود.([33]) بعد ازنادر، طبق اعتراف آقای انورالحق احدی، احمد شاه ابدالی اراضی قندهار رابین عشایر درانی تقسیم نمود ومالیـات اراضی خشکابه رادرقندهار ونواحی مجاور آن به منظور درانی ها تخفیف داد، درحالیکه مالیـات مذکوربرای دهقانان غیرپشتون افزودگردید ووظیفه جمع آوری آن را بـه خانان درانی سپرد و"شاه(نادر)افغان ها رامـی فرستاد تادرهمـه جا مبالغ شاه گفته راازمردم بگیرند. نادر آنان رابه هوس غنایم جنگی علیـه مردم خودشان بـه کارمـی گرفت، وآنان رابدین وسیله بـه شرکت درمبارزه بـه نفع خویش وامـیداشت. 

این امربه خانان موقع داد که تا به تدریج املاک دهقانان غیرافغان راتملک کنند. این اشراف قبایل- باغارت مردم شمال غربی هندوستان وافغانستان وآسیـای مـیانـه- ثروتمند شدند.([34]) ودرامراداره مملکت نیزبه قبایل افغانی توجه گشت، بدین معنی کـه نادرشاه افشار، اشراف نظامـی قبایل افغان رابه مقام حکومت ایـالات نیزمنصوب مـیکرد؛([35]) ملک های کـه به قلمرو دولت درانی ها شامل مـی گردیدند عمدتاً بـه سه دسته تقسیم مـی گردیدند: 

- بـه دسته اول ولایـاتی شامل مـی شدند کـه مستقیماً ازطرف شاه بـه واسطه حاکمان اداره مـی شدند وشاه درین ولایـات مطلق العنان بود وساکنان آن ازمردمان غیرافغان بودند وشامل ولایـات ذیل بودند: قندهار، هرات، فراه، غزنی، کابل، بامـیان، غوربند، بلخ، مـیمنـه، جلال آباد، پشاور، دیره غازی خان، دیره اسماعیل خان، شکارپور، کشمـیر، ملتان، لاهوروسرهند. 

- دسته دوم شامل: خراسان، سیستان، بلوچستان، سند، بهاولپور وغیره کـه والیـان ایشان احمدشاه را بـه صفت حاکم اعلی اعتراف مـی د واز طرف نایب الحکومـه ها مستقلانـه اداره مـی شدند. آنـها یک مقدار انداز (مالیـه) مـی دادند ودرهنگام لشکر کشی های شاه یک قطعه عسکر سوار راعزام مـی د. 

- دسته سوم بـه ایـالات قبایل افغان تعلق مـی گرفت کـه ازجانب خان های آنـهااداره مـی گردیدند وقانون آنـها عرف قبیلوی بود وبه حکومت مرکزی تبعیت شفاهی(زبانی) داشتند، اماکاملاً خودمختاربودند وازامورقبایل غیرافغان نیزسرپرستی مـی نمودند.([36]) عزیزالدین وکیلی فوفلزایی این صلاحیت سران قبایل افغان راتائید نموده و معافیت مالیـه راشامل حال تمام افغان ها (پشتون ها) مـی داند.([37]) 

به عقیده مورخان، نادرافشار دارای سیـاست منحصربه خویش بود "همـیشـه ضابطه ودستوراو چنین بود کـه درمـیان هرایل وطایفه ای کـه همـیشـه بزرگ وصاحب اسم واعتبارمـی بوده اند، درنظرهای بی وقع وبی قرب ومنزلت داشته، مردم بی پا وسر وبی نام ونشان رابه مـیان کار آورده شاخص ومعتبرسازد کـه همـیشـه بزرگی خودرا ازدولت او دانسته سرازربقه خدمت وفرمان برداری نـه پیچد.([38]) 

 با حق بساز وسرزکمندقضا مپیچ    تدبیرکی موافق تقدیر آمده

درتاریخ سلطانی مـی خوانیم: "نادرشاه، خانی ایل ابدالی را بـه عبدالغنی خان الکوزی کـه مرد هوشیـار واخلاص کیش بود، داد...واکثرروسای ابدالی رابروی بخشیده وسان دیده، بـه سرکردهاوملازم خودکرد، وعبدالغنی خان مذکور شش سال کامل درخدمت نادرشاه درکمال اخلاص شعاری بسر برد ودراکثرمحاربات جان فشانی هاکرده فتح بـه نام اوختم شد...چنانچه درداغستان قیـام ضد نادرشاه افشاررا، همـین ابدالیـان بسرکردگی عبدالغنی خان خواباندند. و"خزینـه ودفینـه" سرخای خان لکزی داغستانی درسال1346 هـ ق بـه دست عبدالغنی خان افتاد وجمله رابغیر تعرض بـه خدمت نادرشاه رسانیده بـه تشریفات مناسب باجمعی ازاقربای خود سرفرازگردید.([39]) درادامـه همـین جانفشانی سرداران افغان بـه شاهنشاه ایران بود کـه ابدالیـان سپاه "عثمانلو" راشکست داده وقیـام برضد نادرشاه رادربغداد فرونشاندند. براثرهمـین خدمات بود کـه ابدالیـان قول وقرار نادررا درحمایت ازخویش دراستیلای قندهاربدست آوردند.

 باین حال، پیدایش اولین حکومت فیودالی قبیلوی افغان ها با شکل گیری حکومت "ختک ها" درقرن شانزدهم بـه وقوع پیوسته است، کـه قلمرو اندکی داشت ونتوانست بـه مرکزیت سیـاسی قبایل افغان مبدل شود. بـه قول ریسنردولت عمده فیودالی افغان ها(درانی ها)دوقرن بعدتر از "ختک ها" ویک دهه بعد از "هوتکی ها"، درون اواسط قرن هجدهم توسط احمد شاه درانی یکتن ازفرماندهان لشکرنادرشاه افشارخراسانی در1747 پدید آمد، وقلمرو حکومت خودرا نـه تنـهابه مناطق مس افغان ها، بلکه بـه سرزمـین های اقوام همسایـه نیز گسترش داد.([40])

درمنابع تاریخی هرجا کـه نام "افغان" بـه ملاحظه مـیرسد، مراد پشتون هاست، هنوزدرمـیان اقوام کشور، کلمـه افغان بـه قوم پشتون افغانستان اطلاق مـی گردد، نـه همـه باشنده گان کشور. این موضوع راسده هاقبل پیش ازنام گذاری افغانستان، خوشحال خان ختک باصراحت بیـان نموده است:

         غان په ننگ مـی وتلله توره   ننگیـالی دزمانی خوشحال ختک یم

 

 

[1] - این ادعا بر اساس بازیـافت بعضی از سنگ نبشته ها از گورهای قدیم غور صورت گرفته، کـه نشان مـیدهداجساد مرده گان این گورها یـهودی بوده اند، اما مورخان دیگرنظر غوری بودن افغانـها را قبول ندارند وخاستگاه این قوم را درمنطقه، درون کوههای سلیمان مـیدانند.

[2] - شیر محمد خان ابراهیم زی، تواریخ خورشید جهان، چاپ پاکستان1311 ه.ق.

[3] - دکتررسول رهین، آغاز حکمروایی افغانان درخراسان، تارنمای خاوران2010

[4] - مونت استوارت الفنستون، افغانان(گزارش سلطنت کابل، ترجمـه محمد آصف فکرت، مشـهد1379،ص160 - احمد رشید، طالبان، مترجم اسدالله شفایی وصادق باقری، انتشارات دانش هستی1379،

[5] - فیض محمد کاتب هزاره، نژاد نامـه افغان، نشرموسیسه مطبوعاتی اسماعلیـان،قم،ص46

[6] - ازینکه درهجاوحروف زبان عربی حرف پ وجودندارد وبجای آن ازحرف ب استفاده صورت مـیگیرد، ازین لحاظ درواقعیت داشتن این روایت مـیتوان تردید نمود.

[7] - حسیب الله افضل، تارنمای خاوران2010

[8] - محمودشاکر، افغانستان، تاریخ، سرزمـین، مردم،ص25به نقل ازبحران هویت درافغانستان تالیف دیدارعلی مشرقی،ص87

[9] - احمد رشید، طالبان، مترجم اسدالله شفایی وصادق باقری، انتشارات دانش هستی1379، صص31و32 همچنان به منظور معلومات بیشترمراجعه شود بـه تاریخ تحلیلی افغانستان، تالیف عبدالحمـید محتاط.

[10] - مـیرمحمد صدیق فرهنگ، افغانستان درپنج قرن اخیر،ص24

[11] - حدودالعالم، چاپ1372 بامقدمـه منورسکی،ص211

[12] - حدودالعالم من المشرق الی المغرب ازمولف گمنام، ترجمـه مـیرحسین شاه بامقدمـه مـینورسکی وتعلیقات مریم مـیراحمدی وغلامرضاورهرام،ص211وهمچنان ص317

[13] - ابوریحان البیرونی، تحقیق ماللهند، ترجمـه زاخاو1910،صص21، 109و208

[14] - مـیرمحمد صدیق فرهنگ، افغانستان درپنج قرن اخیر،صص24-25

[15] - محمد قاسم فرشته، تاریخ فرشته، چاپ لکنـهو1323 هـ ق،ص17

[16] - سلطان محمد بارکزایی، تاریخ سلطانی،چاپ بمبئی، بـه نقل ازافغانستان درپنج قرن اخیر،ج1،ص41

[17] - بشیراحمد انصاری، بـه نقل ازسیدجمال الدین افغانی، ماکیستیم واینجاکجاست؟سایت انترنیتهای خاوران، آریـایی وگردراه1386

[18] - سیفی هروی، تاریخنامـه هرات،ص250 (ملک شمس الحق والدین لشکربه افغانستان برد وازافغانستان درربیع الاول سنـه مذکورعنان عزیمت بطرف بکرکشید وازآنجا بـه تگین آبادآمده وازراه خیساربه اسفزار بـه هرات بازگشت.

[19] - ایگورمـیخائیلویچ ریستر، نظام فیودالی افغانـها،ص116

[20] -اخبار شمس النـهار، بـه نقل ازمجله کابل، ش2،س2،،1311/1932

[21] - بنویـاسرحغانی ما،ص14، س. س. توریون بـه نقل ازتاریخ تحلیلی افغانستان تالیف عبدالحمـید محتاط،ص158

[22] -ایگورمـیخائیلویچ ریسنر، مجله آمو،ش2،3،4، سال1380 رشد فیودالیسم وتشکیل دولت افغانـها

[23] - راورتی، یـادداشتها درباره افغانستان وبلوچستان، بـه نقل ازتاریخ تحلیلی افغانستان،ص145  

[24] - فیض محمد کاتب، نژادنامـه افغان،ص70

[25] - صاحبنظرمرادی، کابل درگذرگاه تاریخ، ص60 ونجیب مایل هروی، تاریخ وزبان درافغانستان،ص20.

[26] - عبدالحمـید محتاط، تاریخ تحلیلی افغانستان،صص 349-350

[27] - مـیرمحمدصدیق فرهنگ، افغانستان درپنج قرن اخیر، ج1،ص41

[28] - الفنستون، گزارش راجع بـه سلطنت کابل، چاپ کراچی،ج2،ص27

[29] - مـیرمحمد صدیق فرهنگ، افغانستان درپنج قرن اخیر،ج1،ص64

[30] - قاضی عطاءالله، دپشتنو تاریخ،ج1، ص55

[31] - عبدالحی حبیبی، تاریخ مختصر افغانستان،ص254

[32] - جریده مشعل دموکراسی سال1382

[33] - ارونو، دولت نادرشاه افشار-اشرافیـان ومحقیقان شوروی بـه نقل ازدکترجلال الدین صدیقی، چگونگی نظام قبیله سالاری،ص18

[34] - همان اثر،ص291

[35] - همان اثر، ص112  

[36] - پروفیسوردکترحقنظرنظروف، مقام تاجیکان درتاریخ افغانستان،صص55-56

[37] - دره الزمان، ص226

[38] - دکتر جلال الدین صدیقی، چگونگی استیلای نظام قبیلوی،ص20

[39] - سلطان محمد درانی، تاریخ سلطانی،صص118-119

[40] - ایگور مـیخایلویچ ریسنر، رشد فیودالیسم وتشکل دولت افغانـها، مجله علمـی- تحقیقی آمو، سال دوم،ش2،3و4،ص85

به دیگران بفرستید

دیدگاه ها درون بارۀ این نوشتهArian Sorush 24.07.2018 - 09:06
  من كاملاً با اين اظهارات دكتر مرادي موافقم

بصیره انوری 06.04.2018 - 06:28
  معلومات خوبی بود

سهراب زابلستانی 25.02.2018 - 13:03
 متن خوبی بود, بویژه چون منابع ذکر شده است. نمـیدانم چرا برخی از دوستان ما بـه نویسنده مـی گویند کـه تفرقه اندازی نکنید, درون حالیکه نویسنده این متن منبع تاریخی همـه پاراگرافهای خود را آورده است. اگر این تفرقه اندازی هست پس خواندن کتابهای تاریخی هم تفرقه اندازی هست و حتما همـه کتابهای تاریخی از کتابخانـه ها جمع شود. همـهانیکه تاریخ خوانده اند مـیدانند تشکیل حکومت مستقل خراسان کـه سپس (پس از ۱۲۰-۱۳۰ سال ) تبدیل بـه نام افغانستان شد, فقط و فقط برنامـه دولت بریتانیـا بود کـه بتواند حایلی مـیان هندوستان و ایران قدیم (سرزمـین پارس) ایجاد کند که تا بتواند بـه راحتی منابع هندوستان را غارت کند. ولی اه حل مشکل امروز افغانستان تعصب و قومگرایی نیست. حتما همـه مردم ساکن این سرزمـین با هم متحد شوند و قانون اساسی را ترمـیم کنند که تا همـه مردم از حقوق یکسانی برخوردار باشند. چون قانون اساسی کـه خلیلزاد درست کرده, سراسر مشکل دارد. به منظور نمونـه قوای سه گانـه حتما از هم مستقل باشند و بر عملکرد یکدیگر نظارت و کنترل داشته باشند. ولی همانطور کـه مـی بینیم کنترل سه قوا درون دست یک نفر (رییس جمـهور) است, و این خود سبب بوجود آمدن مشکلات پی درون پی مـی شود. اگر آمریکایی ها دوست ما بودند, درون قانون اساسی ما حداقل قوای سه گانـه کشور ما را مانند قوای سه گانـه امریکا تنظیم مـی د. همانطور کـه گفتم به منظور برون رفت از مشکلات حتما همـه مردم متحد شوند و دست درون دست هم با مشکلات مبارزه کنند. وگرنـه همانطور کـه امریکا و انگلیس درون حال سرقت معادن جنوب افغانستان هستند, که تا بیست سال دیگر چیزی از معادن این کشور باقی نمـی ماند و دوام جنگ داخلی فقط و فقط بـه نفع امریکا و انگلیس است.

رامين ( علم ) 13.01.2018 - 13:40
  معلومات بسيار زيبا تشكر زياد از زحمات شما

بشیر افغان 04.01.2018 - 14:44
  نویسنده بزرگوار! از متن و مطلب دانستنی تاریخی و سودمند تان از خالق لایزال سعادت دارین را به منظور تان خواهانم.... واقعا زیبا و پر مفهوم بود قلم تان پر برکت باد

دوستی درون ایران 17.07.2017 - 08:00
  استعمار انگلیس هوشمندانـه بر تجزیـه خراسان بزرگ کـه مـهد فرهنگ و تمدن بشری هست کوشید و موفق شد این بلا را بر سر این مردم بیـاورد و هویت اصلی همـه را گرفته و اختلاف و دشمنی را دامن زند . امروزه مـهمترین موضوع احیـای وطن فرهنگی هست فارغ از مرزهای سیـاسی و قومـی و قبیله ای . اگر سیـاستمداران مردم دنیـا را درون محدوده مرزهای سیـاسی زندانی مـیکنند ، ادیبان و شاعران و کاگزاران فرهنگ و هنر به منظور مردمان، سرزمـین بسیـار بزرگی درون قالب وطن فرهنگی ایجاد مـیکند . وطن فرهنگی هویت گمشده مردم ایران ، افغانستان ، تاجیکستان ، پاکستان وترکمنستان رازنده مـیکند و دوستی و صلح و مـهربانی و پیشرفت بـه ارمغان مـی آورد . بایید با هم دو درون هر جای دنیـا وطن مشترک فرهنگی خودمان را زنده کنیم کـه در آینده فرهنگ مشترک مرزهای سیـاسی را درون مـی نوردد

مـیرویس علی زی 18.07.2017 - 03:27
 این همـه بدبختی ار دست همـین بی اتفاقی است

آریـان 18.07.2017 - 18:33
  نویسنده محترم این متن با اصول تحقیق آشنا هست و اطلاعات خوبی درباره اقوام پشتون ارائه داده هست اما درون برخی جاها تاریخ را- اگر نگوییم تحریف- بلکه کتمان کرده هست و این امر با توجه بـه دانش ایشان آگاهانـه صورت گرفته هست برای نمونـه درون متن نوشته اند: "طرفداران ایران را از هرات بیرون د" ! و از ذکرمعاهده استعماری پاریس و جداسازی زیباترین شـهر ایران یعنی هرات و تقدیم آن بـه پشتون های خودسر طفره رفته هست برای اطلاعات و آگاهی بیشتر از شـهرهای ایران - بـه انضمام خراسان(افغانستان* بنگرید بـه کتیبه های داریوش بزرگ درون تخت جمشید یـا کتیبه شاپور ساسانی درون کعبه زرتشت یـا کتیبه نرسی شاه ساسانی درون پایکولی وووو . با تشکر

حیـات الله 11.07.2017 - 06:45
 به نظر من دګر من صاحب خو ب قضاوت نمود وحرف زد ولی من این قدر الاوه مـیکنم کـه هر قوم اګر اول امده بی فایده هست مـهم این هست که کارکنیم کـه این کشور کـه هر کی اول امده را آباد نمایم بسیـار جای شرم هست که انسان ها یکشور های دګر الل خصوص کشور های همسایـه مان انقدر پیشرفت کرده هست که ما از سر که تا به پای بـه انـها احتیـاج دریم ولی ما ها تابه هنوز درفکر این هستیم کـه کی اول بـه این سر زمـین بد بخت امده هست بیـاید مـهم نیست از هر قوم کـه باشیم من خودم کارخداوند هست که درقوم پشتون بـه دنیـا امده ام و این انتخاب بـه دست هیچ نیست کـه درکدام قوم حتما به مـی امد بسیـار از جوانان افعانستان مـیخواست کـه از قوم جرمنی مـی بود بـه خاطر کـه همـه درراه ان خرق اب و خورده شیر و غیره شد یم بیـاید بشرمـیم افسوس افسوس افسوس

ادریس امـین 19.01.2017 - 13:51
 هیچ قبیله از نژاد آریـایی درون مناطق بنی اسراییل زندهنکرده . شما کـه دراپتدا نوشته اید کـه پشتونـها یکی ازقبایل نژاد آریـایی است. بعد چطور یک قبیله نژاد آریـایی درمناطق بنی اسراییل زیست کرده اند. درون مباحث انسان‌شناسی قرن نوزدهم، «نژاد آریـایی» زیر شاخه‌ای از «نژاد قفقازی» تعریف مـی‌شد کـه به زبان‌های هندواروپایی حرف مـی‌زدند، و در ازمنـه متاخر درون سرزمـینـهای ذیل ساکن بوده‌اند: شمال هند، شرق هند، نپال، سریلانکا، ملداوی، بنگلادش، اروپا، ایران، ارمنستان، تاجیکستان، انگلو-آمریکا، کبک، جنوب آمریکای جنوبی، آفریقای جنوبی، استرالیـا و نیوزیلند، پاکستان، افغانستان، و بخش آسیـایی روسیـه.[۴۰] بدین‌ترتیب، درون قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم کلمـه «آریـایی» بـه معنی «سخنگویـان اولیـه زبان‌های هندواروپایی و اعقاب آنـها» بود.

فرامرز تیمار- کابل/ افغانستان 22.12.2016 - 05:23
  درون یک کلمـه حتما بگوییم کـه همـه انسانیم نژاد و زبان هر چه باشد باشد ولی حتما در جوامع بشری نقش یک انسان مفید را بـه دوش داشته باشیم. تشکر !

عبدالحکیم هوشمند 03.12.2016 - 09:13
 درود نثار همـه، گمانم از این نوشته تعداد دوستان برداشت نادرست کرده اند، چون تمام سخنشان این هست که تعصب نکنید، قومـیت و نژاد ملاک نیست، همـه باشندگان این مرزوبوم برادر هم هستند و از این دست سخن ها. حتما خاطر نشان کنم کـه از ضروریـات هست تا با مطالعات عمـیق تاریخی ریشـه ی واقعی خود را دریـابیم، و شاید حیف باشد کـه فردی، گروهی و نژادی اصلیت خود را ندانند. هدف نوشته استاد این نبوده کـه بخواهد قوم محترم پشتون را با منصوب دانستن بـه قوم یـهود خرد و ناچیز شمارند، نـه هرگز این نیست هدف این نوشته. بعد از دوستان خواهش دارم کـه با این ادعا کـه استاد جانبداری کرده گویـا و به قوم پشتون تاخته اند و یـا هر سخن دیگر از این دست سخن ها را ننویسند چون این همـه درون ذات خود دیگران را تحریک هست و بـه جان هم انداختن است. این کار شما بسا خطیر تر هست نسبت بـه هر نوشته جانبدارنـه، تشویق بـه تفرقه است.

امـین محب زاد 22.09.2016 - 09:46
 سلام واحتراماتم را خدمت جناب داکتر صاحب تقدیم مـیدارم وهمـه خوانندگان این سایت: گذشته ازاینکه کی وچه وازکجاآمدیم وازکجاهستیم، یک موضوع رابایدفراموش نکنیم کـه همـه انسانیم وباهررنگ وبوی وزبانی کـه هستیم دریک محدودۀ جغرافیـای زندگی مکنیم. بـه عقیدۀ من یگانـه موضوعی کـه بسیـاراهمـیت دارددریک کشور، رعایت حقوق شـهروندی وحقوق اجتماعی است.اگردیگران تعصب د وماهم دامن زدیم بعد چه فرق بین اونـها وماها چه خواهدبود!

سهیل 17.07.2016 - 01:12
 مـیر ویس هوتکی پدری از سادات تاتار روسیـه و مادری ازبک داشت. پترکبیر کـه به دنبال گسترش مرزهای روسیـه و رسیدن بـه آبهای آزاد بود وی را بـه دربار هندوستان فرستاد که تا صفویـان هم زمان از دو جبهه ب شمال و جنوب گرفتار باشند. دولت گورکانی هند کـه به علت تصرف قندهار توسط شاه عباس خشمگین بود بـه تحریکات قومـی درون جنوب شرق ایران دامن مـیزد و در نـهایت این فرستاده ی روسی را بـه رهبری اقوام پشتون منسوب کرد که تا شورش قندهار را ترتیب دهند. وابستگی هوتکیـان بـه دربار هند بـه حدی بود کـه تمامـی خزانـه و من جمله جواهرات ارزشمند سلطنتی صفویـان را یک جا بـه هند فرستاد کـه موجب حمله ی نادرشاه بـه هند شد. بـه هر صورت هوتکیـان اصالتا پشتون نبودند و از دربار پترکبیر آمده بودند. حتی نسب قریشی و سیـادت ایشان هم بعید نیست ساختگی باشد.

محمّدظاهر از سنندج کردستان ایران 01.02.2016 - 14:42
 بسم الله الرّحمن الرّحیم ألحمدلله ربّ العالمـین والصّلاة والسّلام علی سیّدنا محمّد الأمـین و علی آله و أصخابه الغرّالمـیامـین والتّابعین لهم بإحسان إلی یوم الدّین امّا بعد سلام بر شما برادران عزیز و محترم افغانستانی و سایر شرکت کنندگان درون این بحث برادران من، همان طور کـه مـی دانید خدای عزّوجلّ درون قرآن کریم همـه امّت محمّد صلّی الله علیـه و سلّم را برادر خوانده هست : « إنّماالمؤمنون إخوة فأصلحوا بین أخویکم » یعنی : بـه حقیقت جز این نیست کـه مؤمنان (منظور مسلمانان است) با همدیگر برادرند و در جای دیگر مـی فرماید : « إنّا خلقناکم من ذکر و اُنثی و جعلناکم شعوباً و قبائل لتعارفوا إنّ أکرمکم عندالله أتقیکم » یعنی : « همانا ما شما را از یک مرد و یک زن ( آدم و حوّا ) آفریدیم و شما را شعبه شعبه و قبیله قبیله قرار دادیم که تا همدیگر را بشناسید درون حقیقت بزرگوارترین شما باتقواترین شماست » بعد وقتی همـه درون نزد خدای ذوالجلال یکسانیم و برتری جز بـه تقوی و پرهیزگاری نیست دیگر این سخنان کوتاه کنید و بر منـهج قرآن و سنّت روید و این برتری جویی ها را کار شیـاطین النّاس والجنّ هست کنار گذارید . ما همـه یکی هستیم و بس بـه قول مولانا جلال الدّین بلخی کـه از سرزمـین عزیز شما برخاسته : ای بسا هندو و ترک هم زبان ای بسا دو ترک چون بیگانگان بعد زبان همدلی خود دیگر هست همدلی از همزبانی بهتر هست البته دوست داشتن وطن و سرزمـین بسیـار خوب هست همان طور کـه پیـامبر عزیزمان مـی فرماید : « حبّ الوطن من الإیمان » یعنی دوست داشتن وطن نشانـه ایمان هست » امّا نژادپرستی و دشمنی با نژادهای دیگر ناپسند و مذموم هست و بـه تحقیر دیگران مـی انجامد کـه پیـامبر درون این باره مـی فرماید : « بحسب المرء من الشرّ أن یحقر أخاه المسلم » یعنی به منظور شرارت و بدبودن انسان کافی هست که برادر مسلمانش را تحقیر نماید » بعد بیـایید برادروار درون زیر پرچم پرافتخار « لا إله إلّا الله و محمّد رسول الله » برادرانـه زندگی کنیم و فرموده حق تعالی را چراغ راه خود قرار دهیم کـه : « واعتصموا بحبل الله جمـیعاً و لا تفرّقوا » یعنی : « بـه ریسمان الهی (وحدت) چنگ زنید و پراکنده نشوید .» مشکل اصلی افغانستان کـه باعث همـه ویرانیـهایش درون این قرن اخیر بود کشت خشخاش بود کـه باعث بدبختی هزاران انسان درون تمام جهان شد و امـیدوارم کـه این بلااز افغانستان خارج شود آمـین

غیـاث الدین غوری 24.01.2016 - 08:25
 تاجیکان درون درازنای تاریخ امپراتوری های بزرگی را تشکیل داده اند. حتی اگر تاریخ پیش از مـیلاد را فعلا درون نظر نگیریم و تنـها بـه تقویم 2015 سالۀ مـیلادی نگاه کنیم، این زمامداران سرزمـین ما از نگاه تباری تاجیک بودند: (الف) پیش از اسلام: امپراتوری کوشانیـان - 30 که تا 375 مـیلادی، امپراتوری یفتالیـان – 420 که تا 567 مـیلادی، (ب) دورۀ اسلامـی: طاهریـان – از 821 که تا 873 مـیلادی، صفاریـان – از 861 که تا 1002 مـیلادی، سامانیـان – از 875 که تا 999 مـیلادی، غوریـان – از 1148 که تا 1215 مـیلادی، کرتیـان – از 1244 که تا 1383 مـیلادی، (ج) درون قرن بیستم: امـیر حبیب الله کلکانی – 1929 مـیلادی، برهان الدین ربانی – از 1992 که تا 1996 مـیلادی. همچنان امپراتوری های ترکتبار بزرگی نیز از این سرزمـین برخاسته اند، مانند امپراتوری غزنویـان – 977 که تا 1186 مـیلادی، و امپراتوری تیموریـان هرات – 1405 که تا 1507 مـیلادی. از جملۀ این 20 قرن مـیلادی، درون 17 قرن آن تاجیکان و ترکتباران درون خراسان زمـین حکم رانده اند، البته با وقفه های هجوم اعراب و صاعقۀ چنگیز. تنـها درون قرن 18 مـیلادی بود کـه پشتون ها (افغان ها) قدرت را بـه دست گرفتند کـه در آغون های غلزایی از 1709 که تا 1738 مـیلادی بر بخشـهای غربی خراسان حکمرانی داشتند و سپس افغان های ابدالی بـه قدرت رسیدند کـه حمکروایی آنان از 1747 که تا 1978 مـیلادی دوام نمود. بعد از حملۀ اعراب و ظهور اسلام و ترویج زبان عربی درون آغاز، از زمان امپراتوری صفاریـان تاجیک درون قرن نـهم مـیلادی که تا ختم حکمرانی امـیر عبدالرحمان خان ابدالی افغان درون آغاز قرن بیستم مـیلادی، زبان رسمـی دربار و ادارات سرزمـین ما زبان پارسی دری بود. درون نیمۀ نخست قرن بیستم مـیلادی زبان پشتو کم کم بـه مطبوعات راه یـافت و بالآخره درون قانون اساسی سال 1963 مـیلادی درون پهلوی پارسی دری، بـه حیث زبان رسمـی درج گردید. بنا بر معلومات بالا بـه این نتیجه مـیرسیم کـه تاجیکان حد اقل دوهزار سال، ترکتباران حد اقل هزار سال و افغان ها حد اقل سه صد سال هست که درون خراسان زمـین دیروز یـا افغانستان امروز زندگی مـیکنند. بعد به جای همدیگرستیزی بیـایید همدیگرپذیری کنیم که تا بتوانیم برادرانـه دست بـه دست هم داده مادر مـیهن را از این منجلاب فساد و کشتار و فقر و بدبختی نجات دهیم. درون غیر آن ارزش بیشتر از آنچه نصیب مان شده هست را نداریم!

احمدتواب حسین خیل 29.11.2015 - 05:14
  ملیت پشتون درون افغانستان کثیر اند و از آنجاییکه که تا اکنون احصائیـه گیری علمـی صورت نگرفته هیچیک ملیت را نمـیتوان اکثریت شمرد . حکامـیکه درون افغانستان حکم راندند و نسب شان مستقیمآ پشتون مـیباشد ویـا اینکه ارتباط بـه خلجی ها و غلجائی دارند قرار ذیل اند :ء هوتکیـان غلجائی نسب – ۱ – مـیرویس خان بن شالم خان “شاه علم” ( ۱۱۱۹ – ۱۱۲۷ هجری )ء ۲ – عبدالعزیز ولد شالم ( ۱۱۲۷ – ۱۱۳۷ هجری )ء ۳ – شاه محمود بن مـیررویس ( ۱۱۲۹ – ۱۱۳۷ هجری )ء ۴ – شاه اشرف بن عبدالعزیز ( ۱۱۳۷ – ۱۱۴۲ هجری )ء ۵ – شاه حسین بن مـیرویس ( ۱۱۳۵ – ۱۱۵۰ هجری )ء درون حکومت درانیـها یـا سدوزائیـان :ء ۱ – احمد شاه ابدالی ( ۱۱۶۰ – ۱۱۸۶ هجری )ء ۲ – سلیمان بن احمد شاه ( ۱۱۸۶ )ء ۳ – تیمور شاه ولد احمد شاه ( ۱۱۸۶ – ۱۲۰۷ هجری ) ء ۴ – زمان شاه بن تیمور شاه ( ۱۲۰۷ – ۱۲۱۵ هجری )ء ۵ – شاه محمود بن تیمور شاه ( ۱۲۱۵ – ۱۲۴۵ هجری )ء ۶ – شاه شجاع الملک بن تیمور شاه ( ۱۲۱۸ – ۱۲۵۸ هجری )ء ۷ – کامران ولد شاه محمود “در هرات” ( ۱۲۳۴ – ۱۲۴۵ هجری )ء حکام محمد زائی :ء ۱ – امـیر دوست محمد خان بن سردار پاینده محمد خان ۲ – امـیر شیرعلی خان “دو دوره” بن دوست محمد خان ۳ – امـیر محمد افضل خان بن دوست محمد خان ۴ – امـیر محمد اعظم خان بن امـیر دوست محمد خان ۵ – محمد یعقوب خان بن امـیر شیر علی خان ۶ – امـیر عبدالرحمن بن محمد افضل خان ۷ – امـیر حبیب الله خان بن عبدالرحمن ۸ – شاه امان الله غازی بن امـیر حبیب الله خان ۹ – محمد نادرشاه بن محمد یوسف ۱۰ – محمد ظاهرشاه بن محمد نادرشاه ۱۱ – محمد داوًد بن عبدالعزیز ( موًسس جمـهوریت )ء

مـیرزا حسین امـیرخانی 19.12.2015 - 04:40
  اینکه بعضی از برادران نوشته اند پشتون را چیزی نگویید اگه معلومات ندارید. این روشن هست که کلمـه افغان وقتی بـه وجود آمد دیگر این کشور آرامش خود را از دست داد، همـیشـه مردم درون وحشت و نگرانی زندگی دارند و خدا کند برادران پشتون ما فکر کنند و بخود آیند کـه این کشور از جنگ خسته هست و این را هم خوب بدانند کـه هیچگاهی این کشور تنـها بـه پشتون نمـیشود پایدار باشد، گرچند خوانین پیشین پشتون ها کـه یکی از ظالم ترین آن عبدالرحمن خونخوار بود امتحان کرد و باعث قتل عام شصت فیصد مردم هزاره شدند و نتوانستند کـه این سرزمـین را از وجود ساکنین این کشور"هزاره ها" پاک کنند. بعد بیـایید دیگر تعصب و انتحار و برادرکشی را بس کنیم و به یک افغانستان روبه بهبود فکر کنیم. بـه امـید آنروزیکه یک افغانستان پر از صلح و دوستی داشته باشیم.

محمد تیموری 23.12.2015 - 23:27
  باسلام بایدازگذشته هادرس گرفت. تاجیک پشتون ازبک و هزاره قبل ازینکه هرمنسوب بـه قومـی باشیم همـه ماو شما انسانیم این رابایددرنظرگرفت

محمدحسین عل مولا 05.12.2015 - 12:19
 به نظرمن این بهترین راه حل ممکن مـی باشد: سرسخن من با تمام افرادی هست که درافغانستان چنددهه ی اخیرودرخراسان کهن زندگی مـیکننداست وآن اینکه بیـایین تجزیـه کنیم کشوررا, بـه این صورت کـه هر منطقه ای کـه هرقومـی درحال زیستن هست مال همان قوم وآنـهامـیتوانندهرنامـی راکه دوستدارندبگزارندوهرطورکه مایلنداداره اش ندفقط دراین بین یک سری ازمناطق هست که سرراه واقع گردیده وباعث مـی شودکه برخی از اقوام بـه دونیم تقسیم شودکه حتما آنرابا توافق طرفین بابخش دیگری تعویض نماییم والبته اگرفقط بین قوم های پشتون-هزاره-تاجیک-وازبک تقسیم شود کفایت مـی کندوقوم های دیگرحق انتخاب داشته باشندتابه کدمـین قوم بپیوندند .منتظر نظرات خردمندانـه تان هستم درون mhasani @gmail.com

محمد رفیع 09.11.2015 - 15:39
 مشکل مـهم و اصلی مردم ما کم سوادی و بیسوادی هست .یگانـه چیزی کـه از انـها خواسته مـیشود اینست کـه در صورتیکه درون علم تاریخ پاس نامـه و مسلکی نیستید بهتر هست تحلیل تاریخی نکنید...

هدایت غلجای ولایت نیمروز 03.10.2015 - 09:43
  سپاس از تمام ملت صلحدوست افغانستان دیگر بس هست بحث قوم .حزب .زبان سمت . همـه ما مسلمانیم برادریم کشور ما درون اتش تفرقه مـیسوزد که تا وقت ازبک.هزاره.پشتون .تاجک.بلوچ.وتمام باهم متحد نشویم این اتش خاموش شدنش نامکن لطفا دیگر فریب پاکستان ایران امریکا و غلامان خود فروخته رانخورید

امـین 28.09.2015 - 23:28
  درون ابتدا حتما یـادآور شوم کـه تاریخ مایـه عبرت به منظور هر جامعه و مردم کـه در یک کشور زیست و زندگی مـی‌کند مـی‌باشد. اگر مردم آن جامعه از تاریخ بـه عنوان یک استاد درس گرفت رستگار خواهد شد. لذا من از تاریخ نویسان عزیز و نقد کنندگان گرامـی مـی‌خواهم کـه آنچه کـه واقعیت هست به دور از تعصب و جنجال آفرینی بنویسند و نقد کنند نقطه ضعف‌های کـه در گذشته بوده آن را اصلاح کنند که تا شاید جامعه ما از این وضعیت نابسامانی نجات پیدا کنند و الا مردم کـه در سر زمـین خراسان بزرگ با سابقه تاریخی کهن زندگی مـی‌کنند هیچ یکی از آنـها قادر بـه حذف دیگری نخواهد بود چنانکه تاریخ این درس را بـه ما داد درون زمان عبدالرحمن با حمله قشون عبدالرحمن بـه هزارجات با توجه بـه اینکه شصت درصد مردم هزاره را قتل عام کرد و مال و اموال و املاک ایشان را بـه غارت بردند و زمـین‌های آنـها غصب و تمام توان خودش را بـه کار بردند کـه مردم هزاره را از آن سرزمـین براند باز هم نتوانست کـه آنـها را بکلی از بین ببرد البته این سیـاست تنـها درون قبال مردم هزار نبود بلکه همـین سیـاست دربرابر اقوام دیگر هم داشتند. از اینجا درس مـی‌گیریم کـه همـه حتما به هر صورت کـه باشد درون کنار همدیگر زندگی کنیم ما حتما بیـایم بـه این فکر کنیم کـه در این چند ده کـه جنگیدیم و فرزندان جوان خود را بـه کشتن دادیم و بمب بـه شکم خود بستیم و برادران خود منفجر کردیم یـا سلاخی کردیم چه بـه دست آوردیم آیـا حاصل جز آوارگی و بدبختی و دربدری و فقر و بیچاری چیزی دیگری داشته هست امروز درون تمام دنیـا ما آواره شدیم و هروز درون گوشـه و کنار افغانستان صدها جوان و کودک زن و مرد بی‌گناه کشته مـی‌شود و خانواده‌های آنـها عزادار مـی‌شوند فقط حتما بگویم کـه خدا لعنت کند این مسئولین بی‌غیرت و این ملاهای بی‌مغذ را کـه بوی از غیرت و انسانیت درون وجود اینـها نیست و الا اینـها حتما بااین وضع اسف‌بار شب و روز خون گریـه کنند ولی اینـها آنقدر بی‌غیرتند کـه در بین لجن زندگی زندگی مـی‌کنند فقط از کشورهای دیگر گدایی مـی‌کنند و شکمش را سیر مـی‌کنند و افتخار هم مـی‌کنند کـه ما دولت داریم و سیـاست داریم اینـها نمـی‌توانند بند تمبانش بالا بکشد. این وظیفه دوستان فرهنگی و نویسنده ماست کـه بیـایم بـه جای لجن پراکنی فرهنگ برادری و خوت و یکدلی و یک رنگی را ترویج کنیم که تا شاید این کشور و ملت از این وضع اسفبار نجات پیدا کنند شاهان بـه امـید صلح و دوستی.

امـین 17.09.2015 - 21:03
 موجودیت پشتون‌ها درون خراسان همزاد حاکمـیت آن‌هاست درون این سرزمـین قبل از احمدشاه ابدالی یـا درانی حاکمـیت بـه نام اینـها ثبت نشده هست خود احمدشاه هم متولد کلکته هند هست از اینجا معلوم مـی‌شود کـه از هند مـهاجرت کرده و وارد خراسان شده و در اینجا ساکن شده و آقای محمد ماهر کـه مـی‌آید آدرس مـی‌دهد درون تاریخ ابن اثیر هم چیزی بـه نام پشتون نیـامده و دیگر اینکه وضع و حال ظاهری و کنونی هر جامعه و قومـی بیـانگر گذشته آن قوم هست چنانکه درون تاریخ آمده از اقوام ترک و ترکمن و غریـها و ازبک و تاجیک وقتی کـه نام مـی‌شود هیچ‌گونـه ون نامـی بـه مـیان نمـی‌آید کدام دانشمند هست که ون درون تاریخ سرزمـین خراسان از آن سخن بـه مـیان آمده باشد تاریخ خراسان کـه پر از افتخار بود و دانشمندان تاریخ‌ساز داشت بعد از احمدشاه ابدالی بـه لجن کشیده شده و از آن روز بـه بعد جز جنگ و خونریزی و انتحار و تعصب چه دارد کـه بگوید؟ علی فرض شما از قدیم و ندیم بوده باشید جز کشتار جه دارید کـه بگویید امروز این سیل مـهاجرت و آوراگی نتیجه همان تأسیس حکومت افغان هست که بانی آن احمدشاه هست مردم آن سرزمـین از بردن نام آن کشور خجالت مـی‌کشد و از آن کشور همـه فراری هست مردم که تا گردن درون لجن زندکی و تا آرنج دستش بـه خون هم آغوشته هست آقای محمد ماهر سؤال این کـه در این مدت کـه بودید چه کردید یکبار فکر کن کـه از اقوام شما چند نفر درون این جنگ کشته شده بعد از تأسیس این کشور بـه نام شما کـه مطلق حکومت درون دست پشتون بوده چه گلی را بـه سر این مردم زدند و چه د جز تفنگ و گلوله و بی‌سوادی به منظور نسل بعد چه بـه ارث گذاشته‌اند و چه مـی‌گذارید یکبار با خودت خلوت کن و فکر کن وقتی کـه آدم مـی‌بیند کـه پسر جوان خودش را منفجر مـی‌کند تن آدم مـی‌لرزد یـا یک جوانی درون دریـا غرق مـی‌شود یـا... این نانی هست که پشتون‌ها از زمان تأسیس این کشور بـه نام افغان بـه دامان مردم آن سرزمـین گذشته هست تو کـه تاریخ خواندی ثابت کردی بیـا کمـی هم بـه حال بنگر و از ان تاریخ کـه خواندی عبرت بگیر و به مردمت هم بگو انسان وقتی کـه وارد آن سرزمـین مـی‌شود ترس و وحشت تمام وجودش را فرا مـی‌گیرد انگار درون یک جنگلی وارد شده کـه پر از حیوانات درنده هست تو کـه شب مـی‌خوابی اگر درون آن کشور باشی آرام نمـی‌توانی بخوابی اگر درون آنجا نیستی هم از اقوام و فامـیلت سؤال کن کـه چه حالی دارد؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

محمدماهر شریفی 08.09.2015 - 06:00
 باعرض سلام وا حترام به منظور تمام دوستان دوستان عزیز اگر شما معلومات کافی درباره تاریخ ویـا پیدایش یک زبان ندارید بهتر هست اول کاملا درباره یک زبان معلومات خود را حاصل نماید بعدا یک مطلب ویـا یک مقاله علمـی نوشته کنید چون اصول نوشتار یک مقاله علمـی متکی بـه معلومات کافی ومطالعه کافی هست من به منظور شما عزیزان نام کتاب را نوشته مـینمایم کـه بخوانید وتاریخ زبان پشتون را خوبتروبهتر مطالعه نمایدالکامل ابن اثیر بـه این کتاب مراجعه کنید انشاالله کـه سوالات یک اندازه بهتر مـیشود درضمن مـیشـه کـه به شاه نامـه فرودوسی مراجعه نماید درباره موجودیت زبان پشتو نقل قول کرده هست وهمچنان بـه تاریخ اویستا مراجعه کنید بهر صورت من یک پشتون استم هیچگونـه قوم پرستی درنژا د وخونم وجود ندارد اگر کیسکه مـیخواهد کـه درباره قوم من صحبت داشته باشد اولا حتما مطالعه درست داشته باشد بهر صورت اگر کدام سوال داشته باشید مـیشـه کـه به آدرس بنده تماس بگیرد باهم بحث خواهیم کرد mahirlaghmani@gmail.com تشکر ازتمام شما دوستان عزیز

اسماعيل 13.07.2015 - 17:19
 ملاك برتري هر قوم وطايفه درون دوره جديد، نـه نژاد ونـه نسب هست بلكه اعمال ورفتار و كردار انان است،فقط كليد همـه مشكلات اتحاد و اتفاق هست و قاتل همـه اينـها نژاد پرستي هست .ملاك برتري إنسانـها نزد خداوند فقط تقوایشان است.

یک ایرانی دوستار اسلام و برادری 27.06.2015 - 17:43
  افغانستان احتیـاج بـه احمد شاه مسعود دیگر دارد

محمد علی حیدی 04.07.2015 - 04:47
  ازتمام برادران خواهشمندم تاازتعصبات خوداری نموده بهتراست از نظرات سالم وعلمـی اشخا ص بادانش استفاده خوب نمایم

سمـیه 06.06.2015 - 10:41
  خوب بود

باران 22.05.2015 - 15:49
 دوستان تنـها راه ما به منظور اینکه درون دنیـای امروز بـه خوشبختی و پیروزی وسربلندی برسیم اتحاد همـه ما اقوام بازمانده آریـایی قدیم مـیباشد. ببینید کـه چگونـه آمریکاواروپا سعی داشته ودارند کـه آن منطقه را تکه تکه کنند چون همانگونـه کـه مـیبینید خیلی راحتتر مـیتوانند کشور های کوچک را چپاول نمایندوآنوقت ببینیدچگونـه خودشان با هم کنار مـیآیند و متحد مـیشوند ماننداروپا، آنـها متوجه شده اند کـه موفقیتشان درون همـین اتحاد هست ولی ما بر عهرروز بـه توطئه آنـهااز همدیگر ایراد مـیگیریم و هر چه بیشتر سعی داریم کـه مثلن مستقل شویم وبه این بهانـه بـه یکدیگر ناسزا مـیگوییم و بایکدیگر مـیجنگیم که تا به خاسته های آنـها هر چه بیشتر جامـه عمل بپوشانیم. لطفن کمـی بیشتر تفکر کنید کـه ازاین جنگها وجدایی ها چهانی بیش از همـه سود مـیبرند؟

پیمان 18.05.2015 - 18:04
  عصر بد بختی وطن ما از زمان نام نـهاده شدن این کشور بنام افغانستان توسط انگلیس ها آغاز شد کـه تا حال هم درون آتش این بدبختی مـیسوزیم.

سحر 13.05.2015 - 13:41
  خوب بود

. سیدمـهدی وردگی 27.04.2015 - 08:43
  سلام.دوستان بنده با نظر استاد وحیدالله موافقم اماباید درادامـه بگویم کـه اکثرمردم وملت شریف افغانستان درباره تاریخ خویش اطلاعات دقیقی ندارندو بـه علت نداشتن همـین اطلاعات بیـهوده با هم مـیجنگند. ازبرادران ایرانیم کـه آگاهی ندارند خواهشمندم کـه چیزی نگویند ونخواهند. دوستان اگرنمـیتوانید جلوی تعصبات بیـهوده خویش رابگیرند لااقل چیزی ننویسند کـه دشمن شاد نشویم. همـین نوشته های ایرانی ها روببینید!!!!!همـین کفایت مـیکنـه به منظور ما.به صدواندی حال پیش توکتاب افغانستان درمسیرتاریخ برین ببینین ملت ماهمـه باهم چطور شجاعانـه بادست خالی مقابل انگلیسیـها جنگیدن.حتی توجنگ سومشون نقشـه انگلیسهارو نقشـه برآب د.درضمن برادران هزاره امـیرعبدالرحمن تنـها بـه هزاره هاظلم نکرد.بلکه باهمـه حتی پسرعمو کـه بسیـار انسان مقتدروشریفی بود وبرادرانش سرستیزه برداشته یـاکشت ویـا آواره وتبعید بـه سایر ممالک دنیـا کرد.باتشکر ازتمامـیه برادران هم خون وریشـه ام.درامان خداوند متعال همـیشـه پیروز وسربلند باشید.

مصطفی 24.04.2015 - 07:34
 تشکر از اطلاعات خوب و ارزنده تان بـه امـید خراسان سر زمـین طلوع خورشید تابان

حمـید 16.04.2015 - 07:56
 البته واقعیت شناسی چیزی هست و اختلاف افکنی چیزی دیگر است. علم و دانش درون هر عرصه ای مفید هست . تحلیل های علمـی وتاریخی باعث پیشرفت دانش و تقویت تمدن است. تاریخ و بیـان هویت یک قوم اخلاف افکنی و تفرقه سازی نیست بـه شرطی کـه با هدف کشف واقعیت باشد نـه با هدف توهین واهانت و یک قوم ونژاد. وجود اقوام مختلف را نمـی توان انکار کرد چه بخواهیم و چه نخواهیم مرزهایی بین اقوام وجود دارد ولی حتما تلاش کنیک کـه این مرزهای ارزش های انسانی را زیر پا لگد مال نکند.

نورآقا(نظری) 21.03.2015 - 21:16
  بنام حداوند دادگروتوانا ودرود بـه حضرت محمد(ص) برادران عزیز پشتون ها هم برادران ما هستند چنانچه خداوند درون قرآن کریم مـیفرمـید ت رجمـه(همـه مسلمانان باهم برادر هستند) وما وشما شاهد تاریخ افغانستان هستیم کـه دشمنان ما از این قوم گرایی وزبان پرستی بـه شیوه های گوناگون استفاده کرده وتا بـه حال جریـان دارد بعد بیـاید که تا مانع این کار شویم

محمد ابراهیم مصلح 16.03.2015 - 13:41
 دیدگاه من درون باره تعدد اقوام دراقغانستان این هست که تما اقوام این سرزمـین همجو یک کردگل بارنگ های مختلف مـی باشد زیبای خاص را به منظور بیننده بـه ارمغان مـی آورد بناء ریشـه یـابی ودنبال شجره اقوم جز صدمـه زدند بـه وحدت ملی ما وآب ریختن درون آسیـاب دشمن دیگر سودی ندارد بقول بیدل: ازتعصب جاهلان دین خدارا دشمن اند= عاقبت ازجنگ این کوران عصا خواهدشکست.

ویس 18.03.2015 - 08:49
  این کـه پیشینـه هرقوم کی بود کجا بود را کنار مـیگزاریم حالا کـه در یک مرز جغرافیـای زندگی مـیکنم همگی ما یکی هستم تاجک بودن و پشتون بودن کدام افتخار نیست کـه به خود نسبت دهیم هرکی ابتکاری کرد تقوای داشت برترین هست زبان ما وسیله افهام تفهیم ما هست نـه برتریت وسلام

فواد الله 26.02.2015 - 09:18
  بـه نظربنده اسلام وتقوا وترس ازخدا بهترین معیـاربرتری بوده واینکه اقوام گذتشـه شان چه بوده ومربوط بـه کدام نژاد مـیباشد تنـها مـیتواند درشناخت شان ما را کمک کند واین شناخت نباید وسیله ای باشد به منظور بدنام ساختن اقوام وایجاد تفرقه درمـیان اقوام ساکن دراین سرزمـین اینکه گذشته ما چه بوده ودرگذشته ما کـه بودیم وچه کردیم کدام درد را دوا نمـیکند بلکه حتما به خود آییم وبدانیم کـه حالا ما کـه هستیم درچه شرایطی قرار داریم وباید به منظور پیشرفت وترقی این کشورخود تلاش نموده منافع ملی خود را دراولویت قراردهیم.

بيرانونداهل لرستان ايران كوچك 09.02.2015 - 10:09
 همـه ما ازلحاظ فرهنگي متعلق بـه ايران بزرگ اسلامي هستيم. اينكه مرزهاي سياسي مختلفي داشته باشيم مـهم نيست .مـهم اينست كه فرهنگ وتاريخ خودرا كتمان نكنيم. شما برادرهاي خراساني ما هستيد.من بارها براي حال و روز شما گريه كرده ام وهميشـه افسوس خورده ام.به دليل تلاش استعمارمن قبلا بـه شما افغاني مي گفتم ولي ازوقتي تاريخ را مطالعه نمودم ممي دانم شما مثل ما لرها جزيي از رنگين كمان نژادي ايران بزرگ اسلامي هستيد.به قول اقبال نیست از روم و عرب پیوند ما نیست پابند نسب پیوند ما دل بـه محبوب حجازی بسته ایم زین جهت با یک دگر پیوسته ایم امت او مثل او نور حق هست هستی ما از وجودش مشتق است

از اصفهان 09.02.2015 - 10:16
 هر ملتی به منظور رشد و پیشرفت نیـاز بـه دانستن ریشـه های تاریخی خود دارد. چنین بحث هایی هیچگاه نژادپرستانـه نبوده و نیـاز هر ملتی درون مسیر رشد هست. شاید امروز زیـاد بـه چشمتان نیـاید اما چند سال دیگر، با آگاهی بیشتر مردم، نسلهای آینده پرسشـهای بیشتری خواهند داشت.

ع ع 02.02.2015 - 09:29
  از آن روزی کـه نام این سرزمـین ازخراسان بـه افغانستان مبدل گشت مردم این سرزمـین آسودگی راندیده اند.وسلام

حبیب الله رښتیـانی 01.02.2015 - 06:35
  تحقیق کـه محترم داکتر صاحبنظر مرادی صاحب انجام داده اند دریک جا ی از بعضی متابع نقل قول ګرده صحیح بنظر نمـی خورد مثلا عیص یـا قیس اصلا عیص بسر حضرت اسحاق (ع)بن ابراهیم (ع) بود و برادر یعقوب (ع)است کـه سلسله بنی اسراییل از یعقوب (ع) شروع مـیشود کـه دوازده پسر داشت نـه از عیص.چونکه ابراهیم (ع)دز پسر داشت یکی اسمعیل(ع) و دیگری اسحاق (ع) کـه نژاد سامـی داشت و افغان ه نژاد اریـای دازد. از طرف دیگر همـه اقوام از اولاد ادم(ع) و و بعد ا سه پسر نوح (ع) حام ،سام و یـافث دربین النـهرین(عراق) امروز بعد از طوفان نوح مسکن ګزین شدند ازهمـین جا بسوی شرق و غرب اهسته اهسته رحل اقامت نمودند.بناء همـه اقوام کـه در روی کره زمـین امرار حیـات دارند دارای منزلت و مقام هست و هیچ نوعه فضیلت دربین انـها دیده نمـی شود تنـها معیـار کرامت و عزت و مقام ومنرلت تقوی و پرهیز کاری و بس.

یـاسر 28.12.2014 - 06:25
 خلاصۀ بحث و تاریخ نشان مـیده کـه قوم تاجیک بی همت ترین و بی اتفاق ترین قوم درون دنیـا است

مجید ازایران 09.12.2014 - 17:34
 بنام خالق هستی جای بسی خرسندیست کـه ماپارسی زبانان بـه این نتیجه رسیدیم کـه یگانـه راه پیروزیمان دربرابر امپریـالیسم امریکا اتحاد واتحاد مـیباشد .البته درون سه کشور تاجیکستان وافغانستان وایران مادامـیکه تفرقه بین اقوام باشد این مـهم ممکن نمـیباشد کاش تاجیک وهزاره وازبک وپشتون وکردولرو اذری وخوزستانی بـه درستی درک مـید اگر هرکدام دولتی کوچک ومستقل تشکیل دهند بـه راحتی زیر چکمـه استعمارآمریکاوانگلیس چون گذشته له خواهندشد اروپاییـان بـه این نتیجه رسیدند باهم یکی شوند تامارابچاپند حال مابایدباهم یکی شویم تانگذاریم آنان مارا خود بدانند از اینکه مـیبینم پارسی زبانان این گونـه زیبا تشریک مساعی مـیکنند برخود مـیبالم .خداوندنگهدارهمـه شماباشدیـاحق.

هاشمـی 26.11.2014 - 03:50
  هدف تفرقه انداختن بین اقوام افغانستان نیست بلکه بایدتمام اقوام افغانستان بایددر باره قدامت شان درافغانستان بدانند ازکجا بـه افغانستان آمدند وچطور درون افغانستان جای گرفتند از کجابه افغانستان آمدند .مربوط کدام کشورمـیشدند . بعدا فیصدی هاد خودرا درون افغانستان ذکرکنند کـه چندفیصد افغان هاره تشکیل مـیدهندوچندسال قدامت دارند درون افغانستان .

دوست شما 23.11.2014 - 11:25
 از مسلک مقبول تان کـه مـهندسی است. چقدر آثار بـه طبع رساینده اید. که تا در انکشاف محیط زیست،کار و تفریح به منظور نسل موجوده و نسلهای بعدی سهولت های را فراهم ساخته باشید. فکر مـیکنم شما منحیث مـهندس یـا رهبر خلاق و مبتکر تعمـیرات ،ساختمانـها و تاسیسات مطالب خوب و آموزنده را بدست نشر رسانیده،زیرا جوانان جامعه ساز اکنون درعقب تاریخ ملت های ساکن درون افغانستان وقت گرانبهای خویشرا ضایع نخواهند ساخت ،بلکه چگونـه این ملیت ها را با هم پیوند داده و برای اعمار محیط سالم انسانی کار خواهند کرد کـه در آن از انسانی شدن جهان را مطرح نموده و راه و روش پیغمبر اسسلام حضرت محمد(ص)را به منظور نجات انسان تدارک بینند.تفاوت های عرب و عجم را درون 15 قرن قبل تهیـه دیدند. وای برما پیروان کـه هنوز هم مطالب غیر ضروری را درون قرن تکنالوژی بدست نشر سپرده و ذهنیت را درون افکار سنتی و مغشوش کننده ضایع مـیسازند . بـه امـید موفقیت های مزید شما درون راه آبادانی کشور از دریچه مـهندسی کـه با پول ملت فقیر و غریب و محتاج تحصیلات عالی را بـه پایـه اکمال رسانیده اید.فکر نمـیکنید کـه اکنون از حیث بحث ها تعدادی زیـادی بیطرف خسته شده اند. وسلام

ابولفضل 20.11.2014 - 14:58
 عالی

علیرضا 19.11.2014 - 07:45
 اطلاعات خوبی بود. بـه نظرم هرچه سطح علمـی و سواد یک کشور بالا برود تعصب،جهالت،نژاد پرستی وحس برتری جویی تبدیل مـیشـه بـه خویشتنداری،دانایی،دوستی،تدین و گذشت و وقتی مردم یک کشور بتونن اینقدر ظرفیت داشته باشن کـه آرمان و اهشون رو فدای مسایل پوچ نکنن آبادانی رقم مـیخوره.آقا جان یک حرف دارم والسلام: افغانستان از اول فتنـه ی انگلیس بوده کـه حایلی بین حکومت تزار روسیـه و مستعمره ی انگلیس یعنی هندوستان بوده.اصلا قرار نبوده کشوری بـه نام افغانستان باشـه قرار بوده این کشورفدای دو قدرت بزرگ منطقه ای روس و انگلیس بشـه.در حال حاضرم داره فدای همـین دو قدرت

محمد اغا کریمـی 01.11.2014 - 10:07
  معلومات مفصل وخوب بو د

مـهرافزا سیدی 20.10.2014 - 06:58
  تشکرازنویسنده مطلب ، موضوع جامع ومفصل بود ماهمـه اقوام افغانستان دراین کشور از حیثیت و حقوق یکسان برخورداریم وباید این حس را درون ذهن ومفکوره خویش ، اطرافیـان وکودکان خویش بـه وجود آورد وبرادروار درکنار هم زندگی خواهیم کرد .

فریدون (کابل) 03.10.2014 - 18:10
  بیـائید احساسات را کنار بگذاریم.امروز زمانی نیست کـه چون احمد شاه درانی و یـاسلطان محمود با اسب و تلوار نیم آسیـا را فتح کرد! حتما واقع بین بوده و از اصل منطق اجتناب نورزیم.اسلحهء صقیل موثر امروزی کـه حامـی پیروزی و سعادت ملت بشمار مـیرود،همانا سواد کامل ،کسب دانش و ایجاد نسل سالم از لحاظ فزیکی،معنوی،فرهنگی و غیره کوایف مثبت اجتماعی مـیباشد. و حالا بـه هر شکلی کـه باشد منظور از ختم خود کشُی است. بناءً درون این زمـینـه هریکه با افغانان دست یـاری مـیدهد حتما استقبال گردد.وآنانیکه بـه خون آشامـی تحریک مـیکنند اصلا نًابودی وبربادی ملت بلا کشیده را آرزو دارند و بس!

سیدتهرانی 02.10.2014 - 09:31
  سلام اگر سر بـه سر تن بـه کشتن دهیم از آن بـه که کشور بـه دشمن دهیم مـی خواستم بـه شما ملت بزرگ خراسان شرقی ( با اسم جعلی افغانستان) بگویم کـه خواهشاً یکپارچه به منظور سربلندی سرزمـین مقدستان تلاش و در صورت لزوم مبارزه کنید...من یک ایرانی ام و فقط از نظر مرزبندی جغرافیـایی با شما متفاوتم اما ما هم زبان هستیم و فقط یک سده هست که از هم جداییم...چرا درون ایران هفت قوم فارس ، آذری ، لر ،کرد،عرب، بلوچ و ترکمن با کمک خدا کنار همدیگر زندگی مـی کنیم اما شما دست بـه دست هم نمـی دهید که تا متحد شوید؟! شما بزرگ هستید و نباید اجازه دهید کـه بیگانگان راحت درون کشور مقدس و پاک شما قدم بگذارند...به خدای بزرگ اگر مـی توانستم اسلحه ای بـه دست مـی گرفتم اما نـه درون مقابل هم وطن و هم زبانم بلکه لوله ی اسلحه را بـه سوی بیگانگان کـه امروز نوکرشان بـه نام اشرف غنی احمد زی امور را بـه دست گرفته مـی گرفتم و خون و جانم را فدای این سرزمـین و مردم بزرگش مـی کردم... شما ایرانی تبار هستید...فردوسی این بیت را به منظور شما و ما سروده است. دریغ هست که ایران ویران شود...کنام پلنگان و شیران شود

مـهران قاسمـی 28.09.2014 - 14:44
 تاریخ افغانستان غیر از خرابی نیست

فریدون 18.09.2014 - 17:05
  درون جوامع متمدن بـه طور مثال درون امریکا هر مـهاجریکه رسماً طبع آن مـیگردد ،یـا اینکه طفلی درین سرزمـین بدنیـا مـیاید ،بدون کدام قید و شرط بنام امریکاییکه سبب افتخار دو جانبه یعنی شخصی و ملی مـیباشد محسوب مـیگردد و بس !!! بدین ترتیب هست که ریـاست جمـهوری این کشور را فعلا یک طبع سیـاه پوست بـه عهده دارد. بعد باید دانست کـه خوشبختی و ترقی یک ملت درون عدم تضادهای قومـی ،تبعیض و تعصب هست . درون غیر آن یکدیگر را بلعیدن هست و دست حقیرانـه سوی جهان هوشیـار ومتمدن دراز !!! سلامت باشید!

مـیرزامحمد روستایی 16.09.2014 - 03:25
  جناب آقای دکتور! دستت پُرتوان و قلمت نویسا باد!زیرا مـی دانم کـه در ترتیب و اکمال این پژوهش، زحمات زیـادی رامتحمل گردیده اید.

احمد فیضی علی یـاری 31.08.2014 - 05:12
 سلام بر همـه لطفا دیگر از تفرقه صحبت نکنید برتری بـه نژاد نیست مـهم این هست که همـه برادر وبرابر هستیم تاکی حتما زمـینـه را به منظور هرج ومرج بیگانـه ها درست کنیم بـه خدا دیگر بسه ای مسلمانان اتحدو اتحدو وحدت وحدت هربر ضد وحدت افغانستان صحبت کند دشمن این کشور ومزدور خارجی هست .من نـه هزاره هستم نـه پشتو نـه تاجیک نـه ازبک نـه .............. من افغانستانیم

اشرف خان 15.08.2014 - 23:01
  س.خسته نباشید سایت شما را دیدم خیلی خوشحال شدم بیزحمت اجداد ی و نوادگان شاه محمود و شاه اشرف را کـه در ایران حکومت د نام ببرید.منظورم شجره نامـهاست.ممنون از شما.

محبوب الدین (محمدی) 02.08.2014 - 04:44
  دوستان عزیز من یک پسر 14 ساله هستم این قدر را درون ک مـیکنم کـه افغانستان مختص به منظور پشتون نیست باوجودیکه خودم پشتون هستم برایتان پیشنـهاد مـیکنم کـه خود پزیری داشته باشید بیـائید دست باهم دهیم وبرای آبادی ان تلاش کنیم .بااحترام برادرکوچک شما محبوب الدین محمدی

انجینیر صمـیم 02.08.2014 - 05:03
  تشکر ازمعلومات شما نویسنده گرانقدر

محمد یونس مرادی 30.07.2014 - 18:08
  بنا بر نوشته بالا پشتون ها( افغان ها)سوابق دیرینـه درون این سرزمـین داشته و یکی از یـازده قبیله یـهودی اند کـه حین محاجرت از مصر از سایر قبیله ها جدا شده و بالاخره بـه این سرزمـین آمدند و در غور و یـا کوه های سلیمان جاگزین شدند، واز نگاه نسب بـه طایفه بنیـامـین تعلق مـیگیرند. اینکه کی بودند و از کجا آمدند تاریخ گویـای این حقیقت است. شاید عده زیـادی از ملیت های دیگر این حوزه از جغرافیـای دیگری بـه اینجا آمده باشند. بناء هیچکدام از ملیت ها قباله مـیراثی ملکیت را بدست ندارند. لذا برتر شمردن یک قوم بالای قوم دیگر دعوای باطل هست و هر قومـی مالک و صاحب اختیـار این سرزمـین اند.

عبدالمنان 21.07.2014 - 01:06
  من خودم پشتونم وافتخار مـیکنم کـه ازبنی اسرایل هستم وانسان نباید از اجداد خود متنفر باشد ولی اکنون مسلمانم وافتخار مـیکنم هرخود را مالک افغانستان مـیداند تاریخ وشواهد تحویل مـیدهند انچه کـه پیداست همـه مردم افغانستان دراین سرزمـین پیش از اسلام دراین سرزمـین بوده اند ومالک این سرزمـین هستند بعد بیـاید این حرفها را کنار بگزارید کـه کدام قوم مالک این کشور هست درحقیقت همـه ما مالک این سرزمـین هستیم.

اتنا 05.07.2014 - 10:58
 حقیقتا جامعه نژاد پرستی هستیم اما بـه نظرم این مطالب کمـی قدیمـی هست چون طبق تحقیقات جدید (البته این تحقیقات هنوز مستند نشده)پشتون ها جزقبایل عشایر عراق بودند کـه بعدها بـه افغانستان مـهاجرت د البته با توجه بـه ازمایشـهای ژنتیک کـه انـها را عرب تبار دانسته احتمالا این نظریـه درست تر هست اما طبق همـین ازمایشات ژنتیک تمام مردم افغانستان چه پشتون چه تاجیک چه ازبک و حتی هزاره ای کـه خود من هستم دارای یک نیـای مشترک مـی باشیم حال مـی توانیم حقیقت را قبول کنیم و پیش داوری درون مورد یکدیگر را کنار بگذاریم یـا انکه دوباره سر مسئله ای کـه به هیچ جا نمـی رسد که تا ابد با هم اختلاف داشته باشیم

نیکمل ابراهیم خیل 03.06.2014 - 08:31
 این مـهم نسیت کـه ما از کدام نژاد یـا هم از کدام قوم هستیم مـهم اینست کـه تمام شکر مسلمان هستیم و نظر بـه حدیث رسول الله (ص) تمام مسلمانان با هم برادر اند. بیـایید کـه دست بـه دست هم داده وطن خود را آرام بسازیم و به دین خود خدمت کنیم.

ايرونی 30.05.2014 - 13:15
 سلام نمـی دونم مطالعات ژنتيکی رو ديديد يا نـه. مطالعات نشون ميده پشتون ها و تاجيک ها و ازبک ها شبيه مردم روسيه و هند هستند. بعد اين کـه ميگن يهودی هستند غلطه. همين مطالعات نشون ميده هزاره ها شبيه ترين مردم آسيا بـه اروپای غربی هستند. تنـها 30 درصد مردان هزاره تبار مغولی دارند. و دست آخر اين کـه مردم کشور ايران از نظر ژنتيکی بـه هيچ رو آريايی تلقی نميشن و بيشتر مشابه مردم قفقاز و آسيای صغير هستند حتی زرتشتيان. هر چند ربطی بـه مسائل حقوقی نداشت ولی از نظر تاريخی بـه اين تحقيقات توجه کنيد.

سید معروف رنجبر 14.05.2014 - 21:40
 تاريخ هويت يك ملت هست . بعد به خاطر اينكه هويت خود را كم نكنيم بايت تاريخ را خواند. .تشکر از برادر مان تاریخ دان افغانستان خدا کند برادران مان از حدود وموقیعت کشور بصورت درست آیـاگاهی داشته باشند که تا باشد درون آینده جواب گو برادر دیگران باشم با احترام 0786493209

khaksar akrami 25.05.2014 - 06:59
 سلامونـه اونیکی هیلی مـی ومنی دوستانو ما ستا سو تولو لیکنی ولوستلی هر چا خپل نظرونـه ورکړی وه خو هیچا داسی فکر ونکړو چی دا وطن بـه څنګه ارمـی لوری ته یوسو مګر دلته یواخی او یواځی دلته فقط د یوبل قومونـه تهدولو ته تیـارناست یو تول وخت مو همداسی تیر کړو څوک وای چی پښتون وطن ورانګړو اوڅوک وای چی تاجک ورانکړو په اصل کی هرڅوک چی په قدرت کی وه هغه دخپل شخصی نفعی په خاطر دا وطن وران کړو اوس ده که تا ویلی او ما ویلی وخت ندی اوس ده دی وخت دی چی څرنګه دا وطن جوړ ودان اوسمسور یی کړو زه ستاسو دکشر ورور په صفت تاسو ټولونـه غوښتنـه لرم را ځی چی په کده دا وطن اباد کړو ترڅو زمونږ راتلونکی نسل په ارامـی او سوکالی ژوند پرمخکی بوځی او یوه وړه غوښتنـه ده تاجک ورورنو څخه لرم تاسو په پښتو ژبه خبری نشی کولای ولی هر پښتون په دواړو رسمـی ژبو خبی کولای شی نو را ځی چی یو دبل سره خپلی ژبی شریکی کړو تر څو مو د یو بل سره مـینـه اومحبت زیـات شی والسلام خاکساراکرمـی د ننګرهار ولایت اوسیدونکی پته khaksar20akrami@gmail.com

مـیرعبدالقادر مـیرپور 26.05.2014 - 06:34
 مشکل مردم ما درقدم اول بیسوادی ودر قدم دوم داشتن باسواد های نشنالیست وقوم گرا درون حالیکه تاریخ نشان داده کـه اگر شاهان گذشته ما خدمت گذار واقعی مـیبودن اززمان سلطان محمود غزنوی کـه سرحدات خراسان که تا دهلی از غرب که تا مشـهد نیشاپور واز شمال که تا بخارا بود با امدن شـهان وطن فروش بخاطر قدرت همـه را فروختند برادر برادر را کور کرد یکی درون کابل دیگری درون قندهار ودیگری درون جلال اباد حکومت اعلان مـی وهر کدام کوشش داشتند که تا خوب تر درون خدمت انگلیس ها باشند از زمان سلطان محمود غزنوی وتا دوره ماد ظاهر خاین ترین شاهان سپری شده هست امـیدوارم همـه مردم خدا را حاضر ناظر بدانند هرچه بود گذشت حالا هم سروقت هست وگرنـه این قوم پرستی بجز خرابی وبربادی دیگر چیزی را ببار نخواهد اورد

وحیدالله 03.05.2014 - 04:56
 من نیز تشکر مکنم کـه در باره اقوام افغانستان معلومات حاصل کردم فقط مـیگوم کـه راه همدیگر پزیری را پیش گیریم

صبور فایز 29.04.2014 - 05:38
 به نظر من حالا این مـهم نیست کـه کدام قوم از کجا و در چه زمانی درین سرزمن متوطن شده اند زیرا حالا دیگر همـه ی ساکنین این سرزمـین کـه از اقوام مختلف اند، صاحبان اصلی این سرزمـین شمرده مـیشوند.اما مشکل اصلی اینجاست کـه قوم پشتون بدون درنظر داشت حکم خداوند...و قوانین مدنی، ادعای مالکیت همـیشـهدارندو مطابق رسوم پشتونوالی به منظور خود ننگ مـیدانند کـه از اقوام دیگر پادشاه ویـا ریس جمـهور باشد، کـه همـین امر سبب اصلی تمام مشکلات و بد بختی ها و عقب مانی افغانستان شده است. عوامل و فکتور های مختلف سبب مـیشود کـه در طول تاریخ تعدادی از اقوام بشری نسبت بـه دیگران زیـاد تر رشد کنندو از خود شان هزاران عالم و فاضل و دانشمند و یک فرهنگ غنی و پربار بـه جا بگذارند، مثل اروپایی ها و در اسیـا پارسی زبان ها. و در هرجایی کـه حاکمـیت دولتی بـه دست اقوام پیشرفته و متمدن باشد، آن کشور زیـاد رشد و ترقی مـیکند و در افغانستان متاسفانـه ازتقریبا کمتر از سیصد سال بدینسو حاکمـیت دولتی بـه دست یکی از کم پیشرفته ترین اقوام، یعنی پشتونـها مـیباشد کـه از همـین سبب، یک کشور عقب مانده و بد بخت استیم. زیرا پشتونـها هنوز بـه شکل قبیلوی وعشیره یی و کوچی زندهمـیکنند و علم و دانش هنوز درون زندهگی شان راه پیدا نکرده است. فراگیری علم ودانش به منظور شان ننگ است، زنـها درون برخی مناطق درون نزدشان هنوز بـه منزله حیوان هست و خرید و فروش مـیشود کـه چندی پیش تلویزیون ها فلمـی را درون این باره از ننگرهار نشان دادند، و آنـها اقوام دیگر را هنوز بـه رسمـیت نمـی شناسند. ای برادران پشتون، این همـه مسایل آیـا سبب پیشرفت مملکت مـیشود و یـا عقب مانده گی، درون حالیکه درون ایران از برکت حاکمـیت فارسی ها، همـه اقوام و در مجموع ایران رشد کرده و در منطقه بـه یک قدرت تبدیل شده است. و هر قدر پیشرفت زیـاد باشد، بـه همان اندازه تعصبات قومـی کمتر مـیشود، مثلا،احمدی نژاد یک آذری، یعنی ترک تبار بود، خامنـه یی از خامنـه، یعنی غیر پارسی بود. یعنی از اقوام دیگر کـه در حاکمـیت پارسی ها، که تا سرحد ریـاست جمـهوری رشد د. حتا خود پارسیـها، نام کشور شان را کـه پارس بود و از یک قوم خاص نمایندهمـیکرد، مدت ها قبل ازبین بردند و ایران نام گذاشتند، صرف بـه خاطریکه اقوام غیر پارسی خودشان را محکوم احساس نکنند. و نام ایران کـه نام هیچ قوم خاصی نیست، را همـه اقوام پذیرفتند. بـه این مـیگویند هوشیـاری و پیشرفته گی. بعد ای برادران تحصیلکرده ی پشتون، این مسایل را به منظور بیسوادان تان هم بفهمانید که تا وحدت ملی ما حفظ شود. والسلام

لغمانزی 28.04.2014 - 05:50
  بـه نظربنده تاحال هیچی تاریخ دقیق اقوام را نمـی داند جزخداوند اگر بـه این کلمـه اکتفاکنیم کـه همـه مسلمانیم بهترخواهدبود از خودخواهی دست برادارشویم

سیدزبور(هاشمـی) 16.04.2014 - 04:46
  افغانستان ملت واحد هست هیچ نمـی تواندبه ملیت یک دیگر تجاوز نماید .لطفادرباره آبادی ومرفه شدن این وطن بـه اندیشیدازنفاق چیزی بدست نمـی آید.اگرمن تاجک،پشتون،هزاره،ازبک ویـاسایرام فرزندمتولداین سرزمـینم از آب وهوای آن استفاده مـینمایم بعد باساختن وآبادی مـیتوانم تامالیـات استفاده آنرابپردازم.واگربه یک دیگرتجاوزنکنیم بهترخواهدبود .شخص من کـه از نگاه ملیت (سادات)ام وازخاندان هاشمـی ازقبیله کـه درمکه مکرمـه 1400سال پیش نیـاکانم زندگی مـیدولی ایمروزافغانم ودرولایت کابل تولدودرولایت کندزتحصیلات نموده ام ومصدرخدمت گزاری درولایت کابل،کندز،بدخشان،تخار،بغلان ،سمنگان وکندهارگردیده ام وغیره....پس فعلافرزننازنین این سرزمـین ام واگرنظرتان به منظور آبادانی این کشوراست بدهید وگرنـه خیلی خجالت آوراست ....وسلام برا وطن پرستان

سیدآغا 08.04.2014 - 09:38
 اگرچه من یک افغان (بشتون) هستم لاکن این را ضروری نمـیدانم کـه افغانستان مربوط بشتون مـیشود بلکه افغانستان خانـه هست از تمام اقوام افغانستان کـه در آن زیست مـیکنند اقوام مختلف افغانستان عزیز این را بدانید کـه دشتمنان اقوام مسلمان و مجاهد افغانستان همـیشـه کوشش کرده اند کـه در بین افغانـها تفرقه اندازند و حکومت کنند اما این را کور خوانده اند ان شاء الله افغانستان توسط همـین اقوام مختلف افغانـها بـه خراسان خواهم تبدیل شد و دشمنان این وطن را کـه در هرجاه باشند سرکوب خواهند کرد! بااحترام سیدآغا "مسلمـیار"

فرحناز 25.03.2014 - 16:19
 بسیـار خوب

بچه وطن 14.03.2014 - 13:26
 تا جاییکه نظرات دوستان را مطالعه کردم اکثریت دوستان بـه "همـه یـا هیچ معتقدند" نمـیشود بیـان اشتباهات حکام گذشته را تعرض بر خود تلقی کرد. روس های معاصر بعد ازینکه همـه اشتباهات و ستمگری های استالین را کـه روسی الاصل نبوده بـه قلم مـیکشند، منیوسند کـه " با وجود اینـهمـه ستمگری های استالین، شاید تاریخ ما بـه خاطر پیروزی درجنگ جهانی دوم بـه او نیـاز داشت" چه فرقی مـیکند اگر پشتون از کوه های سلیما آمده باشد، ویـا هم هزاره و یـا تاجیک ازجای دیگر، درحال حاضر همـه ما اینجا زندهمـیکنیم و مجبورهم هستیم اینجا زندهکنیم، چون درون جاهای دیگر بـه ما اجازه نمـیدهند. درون روسیـه استالین گرجی مـیتواند، رهبر باشد، درون حالیکه درون افغانستان رهبری مثلا یک شغنی غیر قابل قبول کـه چه کـه شاید حتی بدعت دینی تلقی گردد. بیـایید خوبی را خوب بگوییم و زشتی ها را زشت. درافغانستانی بـه نام تیمور کـه خیلی قدرت مند بود مکتب نمـیسازد ولی بـه نام امـیرعلیشیر نوایی مـیسازد، بـه نام امـیرعبدالرحمان نمـیسازد بـه نام عایشـه درانی مـیسازد. دلیل اینکه چرا آنرا نمـیکنند واینر ا مـیکنند، را همـه مـیدانیم، طبیعت انسان مـهرو زیبایی را دوست دارد واز زشتی متنفر است. گذشته را نمـیتوانیم تغییر دهیم ولی آینده را مـیتوانیم بسازیم هیچی نوکری دیگری نیست ما با همـه همسایگان اشتراکات طبیعی و تفکیک نا پذیر تاریخی، فرهنگی وزبانی داریم اگر من دست یک پشاوری، خجندی، بخارایی، مروی، مشـهدی و یـا شیرازی را بـه گرمـی مـیفشارم و اورا درون آغوش مـیگیرم هیچ گاهی بـه معنی نوکر بودن من نیست

ندیم نجات 04.03.2014 - 07:47
 درست هست که پشتو از جمله زبانـهای ملی افغانستان هست اما یک گپ را نباید از یـاد برد کـه زبان دری دومـین زبان دین اسلام است

مرضیـه 31.01.2014 - 12:31
  باسلام خیلی جالبه هرکدوممتون اطلاعات جالبی ازافغانستان داشتید بـه هرحال الان وحدت مـهمـه من مـیگم زمانی کـه افغانستان بـه وجود اومد همزمان همـه قوم ها بـه وجود اومدند اینجوری هممون راحتریم نیـازی نیست کـه این همـه حرص گذشته روبخوریم هرکسی کـه افغانستان روتاسیس کرد مـهم نیست الان مـهمـه کـه مااقوام مختلف توکشورمون هستیم کـه کشورافغانستان مال ماست

افغانستان متحد 01.02.2014 - 09:05
  من نـه تاجیکم نـه پشتون، نی هزاره نـه ز ترکم نی ز ازبک، نـه بلوچم نی ز ایماق سترگم من بـه مذهب نی ز سنی، نی ز شیعه، نـه ز سیکم نی دورنگم، نی دروغم، نی فسادم، نی شریکم نی شمالی، نی جنوبی، نـه ز غربم، نـه ز شرقم نی ز کوی فتنـه پیشان، نی پی تشویق فرقم نی بفکر جنگ لفظم، نی بفکر تهمت و شر نی زر اندوزم، نـه نوکر، نی کلاه فتنـه بر سر خطه ام افغان ستانست، خاک ان از من سراسر ما همـه افغان و افغان سر بر سر با هم برابر رود و دریـایت خروشان، کوهسارت با جلالند فصل هایت بی نظیر و مردمانت با کمالند پاک بادا خطه من از کف شر و شرارت مرده بادا هر کـه بردست صلح مـیهن را بغارت خاک بادا بر دو چشمـی کو ندارد تاب دیدن دست مایـان را چو زنجیر، متحد، با هم پ مرگ بر خصمت همـیشـه، شاد زی بی درد ماتم دور بادا از وجودت تکه های راکت و بم سبز بادا، سبز بادا، نام تو بر جسم و جانم زنده بادا، زنده بادا، کشورم، افغانستانم

فضل عمر 26.01.2014 - 07:40
  انسانـها آفریده خداوند اند،وبرتری آنـهابه تقوی هست ،تمام ساکنین این وطن باهم برادراند ،وکدام تفوق بریکدیگر ندارند طبعاًساکنین این وطن منشائ آمدن بـه این سرزمـین دارند. ولی فعلاً ما باهم برادرهستیم ومجبورهستیم باهم زندگی نمایم. اقوام مختلف این سرزمـین مانندگلهای چمن اند، کـه رنگ هریک آن بـه زیبایی آن مـی افزاید. اگر درچمن یک نوع گل داشته باشد خوش آیند نیست ولی اگرگلهای رنگارنگ داشته باشد خیلی زیبا وعالی بـه نظر مـی آَید بیـاید این افکارنابه کار رایک طرف بمانیم وبرای برادری وترقی وطن کارنماییم

محمدرفیع 15.01.2014 - 06:48
  همـه از اولاد آدم علیـه السلام گفتن کـه باهم برادریم ولی از عابیل وقابیل چیزی نگفتن

ولی امـیری 14.01.2014 - 15:04
  سلام خوشحال شدم ازاین متن کـه مطالعه کردم اگاه شدم باتشکر ازلطف شما :

بشیر احمد 06.01.2014 - 09:51
 تشکر از معلومات مفید شما

ولی محممدبختیـاری 27.12.2013 - 14:10
  باسلام.خیلی دوست دارم کـه روزی برسدکه درافغانستان حرف ازنژاد پرستی قوم گرای نباشد بـه این فکر کنیم کـه چه خانواده های کـه چشم انتضارند کـه بچه های یشان به منظور کار سالها ازخانواه خوددورهستند مـهاجرینی کـه چه غرورهای کـه زیرپا مـی زارندچرا وبه چه قیمتی

مجیب الرحمن سلطانی 23.12.2013 - 16:45
  همـه اقوام ساکن افغانستان برادر یکدیگر اند تفرقه ملیتی قومـی سمتی بـه هیچ عنوان جاندارد لطفا نظریـات بی مورد ندهید اگر افغان هستید تشکر.

فریدون 07.12.2013 - 08:44
  من شخصاً از این همـه تبعیض متنفر هستم آنانیکه دست بـه این کار ها مـیزنند اصلاً درون کوشش آن هستند که تا در بین ملت مان تفرقه ایجاد نمایند من بـه حیث یک مسلمان از همـه شما مـیخواهم که تا دست بـه دست هم داده با از بین بردن بدبختی، جنگ های چریکی وانتحاری، کشتار برادران خود بـه بهانـه های مختلف و تبعیض نژادی و قومـی کشور خود را آباد نمائیم که تا باشد کشور های دیگر افغانستان را بـه یک آدرس دیگر هم بشناسند

خوگیـانی 24.11.2013 - 08:01
  اگر قوم پشتون صفات عبرانیـان را نداشته باشند بعد نمـی تواند کـه آنـها دودمان آنـها باشد. صفات عبرانیـان درون کتب تاریخ ادیـان درج هست که درون عرف و عادات و مناسک دینی آنـها معلوم مـی گردد. ازجمله هر گاه زن برادر فوت کند از او زن بماند وی را زن را حتما برادر دیگر شخص فوت شده بـه ازدواج درون آورد. عبرانیـان دزدی زیـاد مـی د از جمله بـه مال و املاک همسایگان چشم مـی دوختند و حتی بر سر حق آبه با هم درگیر مـی شدند. بـه همـید دلیل یکی از دستورات ده گانـه اول کـه موسی (ع) آورد همـین بود کـه به مال همسایـه چشم ندورید و همچنان دزدی و غارت نکنید. دیگر صفت آنـها کشتن افراد. آنـها بر سر بسیـار سخن عادی و اختلاف کوچک با هم درگیر مـی شدند یـا بـه اخلاق و خوی بد با هم درگیر مـی شدند یـا همدیگر را مـی کشتند.حتی بخاطر یک فحش ناموس دیگری را مـی کشتند ویـا بخاطر یک وجب زمـین. دیگر صفت عبرانیـان داشتن عدم بهداشت و زندگی درون سخت ترین شرایط........

نصرت الله 21.11.2013 - 08:41
  سلام واحترام خدمت محررین وخوانندګان محترمتقدیم هست بنده رانظر براین هست دواصل قبول شده دردنیـاموجوداست ۱ـ طریقهب تابیعت ازطریق خون ۲ـ طریقهب تابیعت از طریق خاک درصورت کـه اقوام افغانستان از چندین نسل درکشورعزیز مازندګی دارند بی انصافی خواهد بود کـه درقسمت از افغانستان نبودن شان تبصره داشته باشیم درضمن بـه اثر مـهاجرت ها ازدراج ها همجوار زیستن هافشار های جنګی زبانـها شاید تعغیرخورده باشد کـه ما فعلا شاهد بسی بشتون ها تاجیک اوزبیک ها ترکمن هاوغیره اقوام استیم ګه زبانـهای مادری خودها رافراموش کرده بـه زبان های محلی صحبت مـی نمایند بی انصافی نخواهد بودکه اوشان راازاین قوم وآڼ قوم بدانیم تکیـه براثرات استوره یی وګنګ خالی از اشتباه نخواهد بودسرزمـین آریـانا کهن کـه مرکز آن بلخ بوده سه فرزند فریدون تور وسلم ایرج درون سرزمـین آریـانا سلطه داشته وامروز قسمتی از اروباروس هند چین فارس خودرا آریـایی مـیدانند بی انصافی نخواهد بود کـه مادر قسمت اقوام کـه شاید چند نسل قبل برادر ان مابوده باشد بګویم کـه از مرز بوم مانیست ویـاآریـایی نیست درون ثانی همـه اولاده بابا آدم -ع- استیم دررابطه بـه احمد شاه بابا اوتوانسته حکومتی رابا سرحدات وسیع ثبت تاریخ نمایند وګرنـه دوستان شاید مطالعه فرموده باشند کـه هند فارس بخش های آسیـای مـیانـه کشور عزیز ما را ازآن خود مـی دانند وزبان مـهد آریـانا دری بشتو وسایر زبانـهای مروج افغانستان امرز نبوده چه خوب هست که بـه عقب ندیده درفکر آبادی کشور خود باشیم بااحترام

احمدضياء 21.10.2013 - 15:36
  ميخواهم كه درون باره تاجك ها معلومات پيدا كنم

خیرالله ( رحمانی ) 20.10.2013 - 10:01
 اول از همـه سلام احترام خدمت تمام دوستان کـه دررابطه بـه اولین اقوامکه درون افغانستان زندگی مـیکنند معلومات ارایـه کرده اند قدردانی مـیکنم اما ثابت نشد کـه کدام اقوام به منظور اولین باره بـه افغانستان آمده اند حتما معلومات بیشتر ارایـه گردد

نجم اله پشتون مل 19.10.2013 - 16:40
  من تنـها گفته مـیتوانم کی اولین شعر پشتو درون سال 1724م توسط امـیر فولاد کرور انجام شده است.

کریم پوپل 06.10.2013 - 21:59
  دوستان سلام مقاله را خواندم کمـی جانبداری هست خوب بـه هر صورت تابه اکنون درون طول تاریخی نشنیده هست که کدام پادشاه بالای پکتیـا وخوست کـه مناطق کوه بندی هست حمله کرده باشد. هیرودت نیز ازاین قوم یـاد نموده است. چون این قوم درون طول تاریخ بدون حکومت زندگی نمودند خیلی آزاد منش تربیـه شده وتمدن پذیر نیستند. اولین دسته این قوم درون زمان سلطان محمود سربازی مـینمود. درزمان غوریـان اینـها صاحب قدرت شدند. ولی زبان اولی غوریـان پشتو نبود از اینکه درون همجواری پشتونـها زندگی داشتند عده از آنـها زبان پشتو را اختیـار نمودند. درون زمان مغلان تیموریـان و هوتکیـان اینـها ساحات زراعتی را اشغال نموده و همانجا مسکن گزین شدند. مفولان بـه جز بدخشان دیگر تمامـی ملت افغان را از تیغ کشید. درون همـین مواقع زمـینـها بی صاحب ماند و نسل پشتونـها ازدیـاد یـافت. پشتونـها بدو بخش وهفت شاخه مشخص شده اند. غرغشت سربن وبیتن کـه سه برادر بودند. گروه دیگر کرلای ،اومر، متی ، و پشتونـهای غیر آریـائی هست که بـه گمان اغلب همان قیس هست که بنام عبدالرشید نام نـهاده شده بود ودر حوالی کابل کشته شد. کنون بنام شاه دو شمشیره مـی نامند.گروه دوم اقوام هست که اولاده ویـا داماد پشتونـها ویـا صرف زبان پشتورا درون همجواری فرا گرفته است. اگر بنظر شما جاهل اند کـه خود را انتحار مـی نمایند.این علت بیسوادی ودوری از علم هست که جاهلیت درون وجود هر بیسواد ممکن باشد. بدبختانـه همـیشـه جنگهای کشوری بار دوش همـین مردم بوده وهمـیشـه درون جنگ بوده است. اوغان یـا افغان کلمـه هست که ایرانی ها بـه پشتونـهای کـه در سمت غربی کشور زندگی مـید نام گذاشته بودند. علت آن اینست کـه این نسل درون دو قدمـی بـه بسیـار بلندی صحبت مـی نمودند. درون نتیجه اگر تاریخ قوم را به منظور دانش نوشته شود خوب هست اگر به منظور توهین نوشته شود کار خراب هست هموطنان مارا از هم تفریق مـی دهند.

مـهدی هزاره 27.09.2013 - 18:26
 قبل از تهاجم یـا هجرت اریـایی ها درون محدوده ی کوه های هندوکش مردمانی درون جنوب هندوکش کـه مناطق کوهستانی و صعب العبور بودند مردمان سکونتگاه خودشان را بـه خاطر دست نارسی مـهاجمـین درون طول تاریخ حفظ نمودند.دوم اینکه چون درون این مناطق درون اکثریت زمانـها نطقه مرکزی حکومتی بـه وجود نیـامد مـهاجمان کمتر درون صدد تسخیر ابن منطقه بر امدندو بومـیان پا بر جا ماندند.و درون انجا درون دورانـهای متعدد پناهگاه هایی به منظور فراریـان قرار گرفت و به باشندگان این سرزمـین افزوده شدند و در اواخر پایگاه های حکومتی درون نقاط مختلف این سرزمـین بوجود امدند مثل نیمروز بست قندهار زابلستان غزنی بامـیان و غور اقوام اریـایی ها تاتارها اغوزها ایغوریـها قرلوقها مغولها و اقوام دیگری کـه ناشناخته بودند قوم مسما بـه قوم هزاره فعلی را تشکیل دادند.

مـهدی هزاره 25.09.2013 - 15:20
 دوستان جنگ و عداوت بس است.تمام اقوام زیستگاهشان را مـیخواهند.برای چه پشتونـها هزاره ها تاجیکها اوزبیکها و بقیـه اقوام به منظور ماندن درون این سرزمـین ادعای پیشینـه را ملاک قرار مـیدهند؟ فعلا این خاک از ان همـه ی اقوام مـی باشد.مجبورند باهم بسازند.ادعای حاکمـیت یک قوم بر اقوام دیگر غلط هست و بـه جایی نخواهد رسید.در تاریخ دیدیم حکومت های ظالم کـه مـی خواستند اقوام غیر خودشان را تحقیر یـا از بین ببرند مانند عبدالرحمان خان با قوم هزاره چه کرد و نتیجه چه شد.ان حکومت هایی کـه مـی خواستند زبانـهای غیر زبان خودشان را از بین ببرند چه د؟ حال زمان تفاهم اتحاد احترام گذاری بر هنان پذیرش قانون کشوری است. زنده باد افغانستان زنده باد اقوام این کشور

ازبیک 12.09.2013 - 08:27
 باشنده گان این سرزمـین واقعاًقهرمان هستنددرصورتیکه کاربه اهل کارسپرده شود.مسلیکه درمسابقه فتبال جنوب آسیـامشاهده گردید.اززمامداران دولتی نیزخواهش مندیم مانندمجیب ولشکری درمـیدان سبزدرانتخاب واستخدام دقیق بوده ازاستخدام خویشاوندان وقوم خودشان خودداری نموده افرادشایسته رادرکارهای دولتی بگمارندانشاالله موفقیت ازآن ماخواهدبود.بااحترام

ایران 27.08.2013 - 09:18
 دوستان و برادران ساکن درون افغانستان خواهش مـیکنم بامطالعات تاریخی خود ریشـه واقعی خودرادریـابید تابازیچه دروغ های غرب نشوید مردمان پشتون هم مانند اقوام بلوچ ، تاجیک ، کرد ، فارس ،لر ، آذری و... ازاقوام ایرانی هستند درحالیکه انگلیسیـهاسال ها تلاش د که تا در ایران باقرار اقوام ایرانی دربرابر فارس ها آنـها رابه جدایی وتشکیل سرزمـین موهونتشویق کنند اما حال بعد ازسال ها درایران اسلامـی ده ها قوم با ده ها زبان درکنار یکدیگر زندگی مـیکنند و همـه خود را ایرانی مـیدانند و کشور پارس یـا ترک وبلوچ معنایی ندارد کشور کنونی افغانستان هم یک سرزمـین موهون بدون هیچ پیشینـه تاریخی هست که توسط انگلیس به منظور ایجاد یک منطقه امن (سرزمـین حایل)برای جلوگیری از نفوذ روس ها بـه هندوستان (نگین مستعمرات بریتانیـا)تشکیل شد و آن زمان تلاش آنـها براین بوده کـه با تفرقه مـیان اقوام ایرانی ساکن درون این کشور ودور آنـها ازهویت ایرانی خود هم کشور افغانستان راعقب مانده نگه دارند وهم از قدرتگیری ایران جلوگیری کنند من بـه عنوام یک هموطن ایرانی ازهمـه برادران پشتون تاجیک هزاره بلوچ و ... مـیخواهم کـه با شناخت هویت ایرانی خود زمـینـه رابرای بازگشت افغانستان بـه ایران و قرار گرفتن یک ملت زیر یک دولت نقشـه شوم استعمار را نافرجام بگذارند.

ازبیک 27.08.2013 - 08:01
 باابرازتشکرازجناب مرادی کـه تاریخ پیدایش افاغنـه رادراین سرزمـین شرح نمودند.درطول تاریخ،این سرزمـین مردخیزجزءقلمروچنگیزیـان،تیموریـان،سلجوقیـان،بابریـان وغیره ترکه تبارهای قهرمان بوده است.آثارتاریخی کـه ازهرنقطه آن بدست مـی آیدگواه این حقیقت مـیباشدمثلاًشـهرغزنی کـه امروزمرکزتمدن اسلامـی جهان مسمـی گردیده یـاموزیم این کشورکه پرازآثارتاریخی مربوط دوره تیموریـان مـیباشد.از دوستانیکه درموردابرازنظرفرموده انداظهارتشکری مـیکنیم وامـیدوارهستیم دوستان ازتاریخ سرزمـینی کـه درآن زندگی مـی کنندمعلومات دقیق داشته باشندکارخوبی هست امااینکه تمام ملیت های ساکن این سرزمـین برادرهمدیگرهستنددرآن هیچ شک وجودنداردمطالعه وداشتن معلومات بـه هیچ وجه نمایـانگرتبعیض یـاملیت پرستی نمـیباشد.احترام

احسان ( مطمئن) 26.08.2013 - 08:58
  ای صاحب نظران معلمان مـهندسان ادیبان محصلین دکتوران آن اقوامـی کـه به اثرنداشتن علم وسوادسلاح بدست گرفته وازماوشمابیگانـه شده انداین نظریـات تعصب آورشماراکه بشنوندتفرقه وبرادرکشی زیـادشده مـیروددیگرامـیدی بـه خوبی امنیت صلح وآشتی نداشته باشیم چرانکوشیم آنـهاکه واقعاًنیستندملامت دوست ودشمن خویش رانمـیدانندبروی یک دسترخوان افغانی دعوت نکنیم شماکه خودشاهدتاریخ پرخم وپیچ افغانستان هستیدآیـا نمـیدانیدکه هرامپراتور وابرقدرت جهان کـه قدم بـه این خاک قهرمانان نـهاده این خاک وسرزمـین راگورستان به منظور اونـهامبدل نموده قهرمانانـه جنگیدنددربرابرجان وعیـال خودازاین سرزمـین مردانـه واردفاع نمودنددرین قهرمانی هاهمـه ی اقوامـی مسلمان ومتحغان شامل هستندتاریخ گواه هست هیچ قومـی برتری بالای قوم دیگری ندارد همـه اقوام مسلمان اندپس باهم برادراندگفته پیـامبربزرگ ماوشماحضرت نبی کریم (ص) مـیباشدیک خداراپرستش وعبادت مـیکنندامت رسول اکرم(ص)مـیباشندقانون شان قران وسنت نبوی واهل قبله مـیباشدبرای ماوشمااهل علم ودانش نمـیزیبداین چنین گفتاری پوچ وبی مفهومـی رااریـه کنیم آنـهم درصفحات انترنت. دشمنان این سرزمـین همـیش کوشیده هست تااقوام متحدویکپارچه ی این دیـاررابه نام های گوناگونی بـه تفرقه وبرادرکشی تحریک کنند گروهی راپشتون کـه مالک این سرزمـین خوشماهستیدتاجک وهزاره کیـهاهستند گروهی راشیعه گروهی راهزاره وغیره وغیره...امروزبه بینیم قومـی تروریست قومـی جنگ سالارقومـی زورمندقومـی القاعده قومـی طالب بـه این نامـهابین اقوام کم بخت تفرقه انداخته خارجی ها قرارحکومت مـیکنند. من مرده وشماهاراخداندتبارک وتعالی زنده داشته باشداولین حساب ومحاکمـه بااین اشخاص کـه امروزبه پست های بلندرتبه خویش فخرمکنندخواهدبودازنقطه نظرامریکاوغربی هاسه ویـاچهارنسل افغانـهاکه ازبین بروندبعداًنسل های پنجم وآیندهابدردبخورآنـهامـیباشدنسل های کـه بایدوشایدازبین بروندمانندامروز پشتون تاجک رامـیکشدهزاره ازبک راوآیساف همگی راباورکامل داشته باشیم...

دگرمن پیلوت محمد عارف حمـیدی 30.07.2013 - 03:45
  بنام خداوند بزرگ مـهربان عرض سلام وادب خدمت خوانندهگان عزیز- هموطنان عزیز نظریـات شما را دقیق مطالعه نمودم من هم بـه نوبه خود مـیخواهم نظریـات خویش را خدمت شما ابراز بدارم0 خداوند متعال درون قران اعظیم الشان مـی فرماید کـه من ادم را از خاک اف وبران روح را دمـیدم وبی بی هوا راازجسم ادم پیدانمودم 0 نظر بـه گفته خداوند پدر ومادر همـه انسان ها ادم وهواست وهمـه بشر اولاد بابا ادم وبی بی هواست ودر حقیقت برادرو هم دیگر هستند فلهذا هیچ کدام بر دیگری برتری نداریم وبه گفته خداوند کـه مـی فرماید بهترین شما درنزدم پهریز گار ترین شماست بنابر این هیچ مـیلتی برمـیلتی دیگر برتری ندارد فقط برتری درتقوا هست و بس

عبدالقیوم تاجیک 25.07.2013 - 16:14
  باسلام خدمت تمام مردم ستمدیده افغانستانبیـاید افکار وکردار قرون وسطی خود را کنار گذاشته واز خود فروختگیـهاوذلت واستعمار وخیـانتهای کـه از گذشته تاحال برسر مردم افغانستان امده هست ظلم هایی کـه از طرف همسایگان بـه نظر دوست بر سر ما مردم امدهاست پند بگیریم وبیدار شویم این وطن از تمام اقوام هست پس از خواب غفلت بیدار شویم ونـه گذاریم دوباره سر بـه بیسامانی وبی وطنی بگذارد جوانان این مرز بوم امـیدوارم با هوش ودرایت خود افغانستانی بسازیم کـه دیگر بـه هیچ قدرت خارجی متکی نباشیم حال دیگر وقت ان نیست که تا سر این مسایل پوچ وبی معنی خودرا تلف بسازیم کـه وطن از کدام قوم هست زمـین خداوند(ج)راما انسانـهای حریص تقسیم مـیکنیم ودم از مسلمانی مـیزنیم وبندگی ان بی همتا رافراموش کردیم بعد ازمردن جای تمامـی من وشما قبر هست پس بیـایید زندگی وبندگی خدا را یم نـه زندگی وبندگی انسانـها رافرهنگ وتمدن خود را حفظ کنیم وبیرق وطن عزیزمان را بـه بلندای تاریخ برسانیم که تا ایندگانمان از ما عبرت بگیرن نـه ذلت ودر اخر گویم (ازبک هزاره پشتون تاجیک ایماق بلوچ ترکمن وووو...... )همـه اول انسانیم بعد (اریـایی خراسانی اافغانی )هستیم ولعنت خداوند عزوجل بـه انانی کـه تضاد بین قومـیتها وملیت این مرز بوم مـیندازن بیدارشوید بیدارشوید بیدارشوید بیدارشوید

لالا 11.07.2013 - 03:34
 سلام بـه داکتر صاحبنظر مرادی و همـه دوستان٬
[۱] قبیله های پشتون بـه مراتب پیشتر از قرن هجده درون در خراسان مـیزیسته اند. مثلا تاریخ اعراب٬ اوستا٬ ودا٬ سنگ نوشته های بیستون٬ تاریخ ساسانیـان٬ سنگ نوشته های رباطک٬ شـهنامـهٔ فردوسی... و همـه ثبوت برآن دارند کـه شما قصدا دروغ مـیگوئید.
[۲] کدام منابع تاریخی؟!... شما خود٬ تنـها از "ادرسی" مورخ عرب٬ نام مـیبرید و آنـهم بـه مفاد پشتونـها!
[۳] موسس اقتداردودمانی!؟؟...یعنی چه؟ آیـا مـیخواهید بگویید: بنیـانگزار توانایی ملی؟ آیـا این شماستید کـه احمدشاه خان تمجید مـیکنید؟؟.. بعدا٬ کدام حاکمـیت های سیـاسی؟ شما خود فقط و فقط از هند وخراسان نام مـیبرید; چنانکه هند برتانوی فاقد حاکمـیت سياسی, و خراسان تحت حاکمـیت همـین احمدشاه خان بوده است!
کدام قبیله ها؟... کدام خصایل؟... این سلیقه های قبیلوی٬ چه استند؟ و این چالش مصدر کدام چالیدن است؟ ...قسمـیکه مـیگویید٬ اگر ديگر اقوام٬ همزیست وهم جوار پشتونـها بوده باشند٬ لابد این پشتونـها بدون شک آریـایی مـیباشند....
[۴] مـیفرمایید٬ درون زمان تشکیل٬ سلاطین وسرداران بارکزایی و محمدزایی.....کدام بارک؟ کدام محمد؟
یـاوه گویی هم سرحد دارد ...ادامـه بدهید! ... بگویید کـه انشاءالله٬ سلطان محمود غزنوی٬ پسر امـیرشیرعلیخان مـیباشد!
[۵] و باز مـیگویید: پایـه تکامل تاریخی!.... این هم حتما از استخراجات فرهنگستان تان باشد؟!
نخست تاریخ را تکامل مـیبخشید٬ باز تکامل را متحرک مـیسازید اما تحرک را پایـه داده و از حرکت باز مـیدارید....و بعدا مـیگوئید: برپایـه تکامل تاریخی؟!؟!
[۶] اگر آریـاییـان ازجنوب دشت های آسیـای مـیانـه حرکت کرده و وارد افغانستان شده باشند٬ بعد اجداد ما و شما احتمالا٬ چغتایی يا مغل بوده باشند! معلوم مـیشود کـه شما مطالعه نمـیکنید و از جغرافیـه و تاریخ آریـاییـان بیخبر مـیباشید!
[۷] هرودوت يا هرودوتس٬ مرثیـه خوان و قصه گوی هلینستی بوده که تا تاریخدان! [۸] کدام یـازده قبیله؟ چیست نامـهایشان؟ درون کجا بوده اند؟ چرا اوستا و ویدا٬ از آنان نام نمـیبرد؟
[۹] کلمـه افغان معنی "ناله وزاری" را نمـیرساند. این مردمان فارس بودند کـه اسیر و زندانی بخت النصر شده بودند...نـه افغانان....بروید و قند بخورید! مگر این ماما داریوش شما نبود کـه "ناله و زاری" کنان از گیر سکندر٬ پای لچ٬ طرف افقانستان مـیدوید؟
با حرض احترام بـه همـه

رامـین 08.07.2013 - 13:20
  ما بـه تمام اقوام این کشور احترام داریم اما انتظار داریم کـه دیگران هم همـین نظر را داشته باشند ازقوم پرستی چیزی جور نمـی شود براداران پشتون ما کـه نسبت بـه دیگران قوم پرست تر اند بشتر از قوم خود ضرر مـیبینند شما ببینید از دست طالبان وحشی وبی فرهنگ بیشتر درون معرض خطر قرار دارند از داشتن مکتب درس وتعلیم محروم اند , فرزندان همـین پشتون ها دم توپ انتحاری اند وصد ها مواردیکه از دست طالبان این ها تباه شده اند ولی عده اند کـه هنوزهم ازین طالبان کـه ننگ بشریت اند این هارا غان بچیـان مـیخوانند وتیشـه را بـه ریشـه خود مزنند بیـائید منحیث یک ملت واحد زندگی کنیم وعلیـه پدیده های زشت ملیت خود اول خود برزمـیم که تا دیگران مارا متهم بـه ملیت پرستی متهم نسازد .445460

مـیرزا حسین (حسینی) 04.07.2013 - 09:02
  برادران عزیز بنده یک کلمـه به منظور تان پیشنیـهاد مـیکند کـه ( هم پذیری داشته باشید)

رضاجعفری 14.06.2013 - 09:21
  ازدید کاه من افغانستان و ایران دارای فرهنک مشترک مـیباشد وازهم جودا ناپذیر مـی باشد حالا حدود 18سال من درون ایران زندگی مکنم باچشم های خودم دیدم اداب روسوم ما بایران چندان فرقی ندارد کوچک شما جعفری

آزاده 31.05.2013 - 12:41
  واقعاً مقالۀ زیبا و جامع بود و دروغ دروغگویـان و کذب کذابان را بـه خوبی بازگو مـی کند. این مقاله کـه با استفاده از منابع معتبر و بشکل جامع نوشته شده، بـه خوبی بیـان مـی کند کـه صاحبان اصلی این سرزمـین کی ها هستند و کی ها هستند کـه با یغماگری و تجاوز، بـه این خطۀ نجیب وارد شده و با پیش گرفتن سیـاست های انسان ستیزانـه و ضد انسانی (به ویژه سیـاست زمـین سوخته)، ملکیت ها و جایدادهای دهگانان (مالکان اصلی آریـانای بزرگ و خراسان پاینده) را اشغال کرده اند. آنچه لازم بـه ذکر مـی نماید، اشغال سایر مناطق و سرزمـین های این خطۀ باستان هست که بـه وسیله این متجاوزین صورت گرفته و مـی گیرد کـه مبارزه و ایستادگی درون برابر این دشمنان قسم خورده و آگاهی و مقاومت درون برابر آن ها از لازمـه ها و اولویت های زندگی دهگانان حتما باشد. سپاس از جناب صاحبنظر مرادی بخاطر برداشتن پرده هااز روی اسرار و حقایق نا گفته و کمتر شنیده شده. عمر دراز و تلاش های هرچه بیشتر شان را درون زمـینـه نویسندهو آگاهی دهی و در کل خدمت بـه آریـانای باستان و خراسان پاینده خواهان هستم

نصیر احمد 27.05.2013 - 08:20
 من تعجب مـیکنم کـه آیـا بـه نام خراسان کدام کشوری درون قره زمـین وجود دارد؟ کـه آقای مرادی درون عنوان این مقاله نوشته است.

امـیری 24.05.2013 - 07:21
  برادران محترم انسان از انسان رنگ مـیگیرد وگل از گل بـه به آمریکا نگاه کنید تاریخ آنرا مطالعه کنید پیشرفت یک کشور درون وحدت آن هست نـه درون دشمنی اقوام آن بیـایید دست بـه دست هم داده کشورخود را آباد نماییم

عبدالرحیم مرتضوی 17.04.2013 - 10:53
 باعرض سلام وادب وادای احترام خدمت نوسینده مقاله ازاینکه ازحقایق چشم پوشی نکرده اید تمام ملت ما مرهون احسان شماست. تاریخ همـیشـه حقایق وواقعیتها راانعکاس مـیدهد.امااین قوم کـه واقعیت رادرک نمـی کندچه کنیم!اصلامردمان بومـی این خاک(افغانستان)قوم هزاره هاست.چونکه مدنیت تاریخی بومـی بودن شان رامجسمـه بودا دربامـیان نشان مـیدهد.واین قوم پشتون نتوانیست نشانگر هویت وبومـی بودن هزاره هاراتحمل کنند دربامـیان ویران کرد؟ منتظر نشرمقالات بعدی شماهستیم.

شعیب 07.02.2013 - 16:34
  با اظهار سپاس از نشر همچو حقایق، همـهشـه حقایق حتما چنین ارائه گردد و حیچ وقت نباید از تاریخ چشم چوشی گردد، تاریخ شاهد هست که همـیشـه کی ها از کشور درون مقابل تجاوز های روس ها و پاکستان جهاد و مقاومت کرده و کیـها با روس و پاکستان ائتلاف کرده و همچنان این معلوم هست که کی ها بعد از ائتلاف با پاکستانی ها بر روی خود خورده و باز بار دیگر بـه پسران واقعی این سرزمـین پنا. ما باشما هستم خداوند(ج) نگهدار شماباشد.

داکتر وحید الله گلابیـار 26.12.2012 - 05:31
  برادران گرمـی طوریکه معلوم هست سرزمـین افغانستان دارای تاریخ مشترک بوده کـه در اواخر بـه ممالک جداگانـه توسط همسایگان حدود آن تعین یـافته است. زمانی نصف ایران و تمام پاکستان و بخش از هند زیر نگین این ملت قهرمان بوده و زمانی هم بخش های این سرزمـین زیر نگین بیگانگان رفته هست که بـه همـه هویدا است. قبل از اسلام تحت سلطه ساسانیـان و راجه های هندی قرار گرفته اند و بعد از اسلام اولا تحت خلافت های اسلامـی بوده و به مرور زمان اقوام و قبایل دیگری نیز بالای این سرزمـین حکومت نموده اند. کـه قسمتی آن علی الترتیب قرار ذیل اند. دولت سلجوقیـان، خوارزمشاهیـان، مغول،ملوک کرت، طاهریـان ، غزنویـان، غوریـان ، صفویـان ایران، دولت مفول هند و ابدالیـان و محمد زایی ها ، جغرافیـه و موقعیت جیو پولیتیک افغانستان این سرزمـین را وصل کننده کشور های همجوار ساخته است. و طوریکه دوست عزیز ما فرمودند کـه افغانـهاقبل از اسلام درون این سرزمـین مـی زیستند بنابر این چطور مـیتوان گفت کـه حدود سه صد سال مـیشود کـه افغانـها درون این سرزمـین اقامت دارند. این یک استدلال غیر منطقی بوده و تحریر شما دال بر آن هست که افغانـها درون تحریر ات هیرودوت و کتاب اویستا نیز از افغان ها بـه اسامـی مشابه مثل پکتین ها و پکتویس ها نام شده کـه از این رو معلوم مـیشود کـه افغانـها بیش از 2500 سال درون این سرزمـین اقامت داشته اند کـه در آن وقت نـه تاجیک ها شکل یک ملت یک پارجه داشتند و نـه دیگر اقوام و قبایل. و مآخد شما راجغ بـه نسب اسرایلی بودن افغانـها نیز موجودیت آنان را که تا دوره داود علیـه السلام و بخت النصر دراز مـی کند کـه این خود دلیل بر این هست که افغانـها بیش از 3000 هزار سال مـیشود درون این سرزمـین زندگی دارند. ولی از نظر اسلام یک شعر علامـه اقبال لاهوری بـه یـادم مـی آید: نـه افغانیم و نی ترک و تتاریم جمن زادیم و از یک شاخساریم تمـیز رنگ و بو بر ما حرام هست که ما پروزده یک نوبهاریم و خطبه حجه الوداع پیغمر صلی الله علیـه وسلم نیز بـه آن اشاره مـی فرمایند کـه رنگ و نسل موجب فوقیت هیچ بشری بالای بشر دیگر شده نمـیتواند اگر فضیلت هست صرف درون تقوای است. الحمدالله مایـان مسلمان هستیم. خوب هست که درون مورد هر قوم کـه در این سرزمـین زندگی دارند تحقیقی داشته باشیم ولی نـه بـه شیوه کـه اقوام را از هم جدا سازند بلکه بـه شیوه همدست و ممد کـه همـه مارا فرصت دهد بـه آرامـی و برادر وار زندگی کنیم

ع سربخود 20.12.2012 - 06:04
 جهان سپاس از اشخاصیکه هم خود راوهم ملیت هاو اقوام کشور خود را مـی شناسند وروی آن بـه خاطر شناخت بیشتر تحقیقات مـی نمایند وبعدا بـه منافع ملی بخاطر رشد وپیشرفت کشور کار مـی نمایند.من شخصآ از تعصب وتفرقه بدم مـی آید.

سجاد 07.11.2012 - 06:34
  تشکرازدوستان عزیزم کـه دراین باره نظریـات خودرا شریک .من هم بـه عنوان یک فردی ازاین سرزمـین حتما خاطرنشان سازم این هست که آیـا بـه همـین شکل اشغال صفحات شمال توسط قوم پشتون دوام پیداکند مردم شمال دست زیرچانـه نشته تماشاه کنند. این حرف واضیح نـه شده کـه آیـا مردم ازراهی قانونی دوباره مـیتوانند زمـین های غصب شده خودرا دوباره بدست بیـاورند یـاخیر اگرعدالت باشد چرا بـه عوض یک پاکستانی کـه ازباجه ورپاکستان آورده شده به منظور یک فردی ازاین سرزمـین دوباره داده نـه شود. برعلاوه انیکه اونـها ازآب هوای این سرزمـین استفاده مـیکنند یگانـه اه پاکستان را تعقب مـیکنند. شما شاهد تمام ناآرامـی های این سرزمـین دراین چند سال آخربودم وهستم بخاطربقای خودازکشتن بردن وناآرامـی هیچ حراثی ندارند بعد تاچی وقت این همـه نابه هنجاری ها دراین مناطق ادامـه خواهد داشت .بدوش سران قوم های تاجک اوزبک مربوط است

منوچهر (ماهنوش) 29.05.2012 - 09:41
 در ابتدا نـهایت سپاس از آنانکه واقعیت ها را با چهره اصلی بدون آرایش بـه تصویر مـیکاشنند. بدون تضاد و زبان و قوم پرستی چنانکه معلوم هست تاریخ پیدایش پشتونـها درون افغانستان بیشتر از سه قرن نمـیشود اما دعوای مالکیت این سرزمـین آراسته و شائیسته را دارند، قرار کـه تحریر شده هست و تحقیقات کـه من کرده ام الی چند قرن پیشتر بنام پشتون درون این سرزمـینی دیده نمـیشد، بیشتر از ده ها قرن تاجک، ازبک و ترکمن حاکمـیت این سر زمـین را داشتند بایک اتفاق و همدستی بیگانگان را وقت نمـیدادند تاقدم شوم شان را درون این سرزمـین بـه اعنوان خیـانت بمانند، اما از زمانیکه این طائفه درون سرزمـین غور قدم بـه زندهنـهادند از همان روز برادر کشی و قوم پرستی، زبان، ملیت و نژاد پرستی آغاز شد که تا امروز سرزمـین آریـا یـا آریـانیـان از این بدبختی نجات نیـافته است. آخر تابه چه وقت این جنگ و برادر کشی که تا چه وقت نارامـی و خون ریزی، از هر قوم و قبیله ای کـه هستیم درون این خاک زندهمـیکنم این خاک مربوطه همـه اقوام است، این وطن وطن من و توست، زبان و قوم و نژاد پرستی را از مـیان برداریم یک وطن آراسته از همدستی و برابری چون کشور های دیگر سازیم. بـه امـید یک همدستی و برادر و برابری این ملت تشکر

---

[پیدایش قبایل افغان (پشتون) درون خراسان (افغانستان) خانه بدوش قسمت پانزدهم]

نویسنده و منبع |

---